11. HET JAAR 1940. x)
57
Men schrijft 1 Januari 1940.
In Finland strijden de dappere Finnen met den moed der wanhoop tegen
de Russen bijgestaan door het barre klimaat, zijn zij er in geslaagd, den
gemechaniseerden Russischen colonnes, die moeizaam door de sneeuw waden,
een verpletterende nederlaag toe te brengen. Maar Finland is klein en
Rusland heel groot langzaam maar zeker begint de druk van de overmacht
zich op de landengte van Karelië voelbaar te maken.
In Londen en Parijs wordt druk geredeneerd over de vraag, of men
de Finnen al dan niet te hulp zal komen. Het is voor de Geallieerden
eenigszins beschamend, dat de Italianen wel vliegtuigen en oorlogsmaterieel
naar het Noorden zenden, terwijl zij het zelf blijkbaar niet met elkaar eens
zijn.
Wij zijn thans deze Italiaansche wapenzendingen, die ten slotte door de
Duitschers werden aangehouden, al weer vergeten zij zullen ons wellicht
nog kunnen helpen bij het verklaren van enkele in den loop van 1940
waargenomen verschijnselen, die tot nu toe niet goed verklaarbaar waren.
In de Figaro schrijft graaf dOrmesson, dat het nu tijd wordt, eens met
Italië te igaan praten. „Waarom", zoo vraagt hij, „zouden Frankrijk en
Engeland niet probeeren, de as uit haar voegen te wringen Italië heeft
zich weliswaar niet neutraal doch non-belligerent verklaard, maar het is
duidelijk, dat Mussolini allesbehalve te spreken is over de Duitsch-Russische
samenwerking. Er moet dus een mogelijkheid bestaan, hem naar ons toe
te halen."
Dit geluid is niet nieuw. Reeds voor den veldtocht in Abessinië wilden
de Fransche conservatieven bij monde van Laval dien kant op. Premier
Baldwin was het er feitelijk mee eens waarom zou men terwille van den
Negus Italië voor het hoofd stooten en 'in de armen van Hitier drijven
In het algemeen dachten de conservatieven in Engeland er ook zoo over,
al waren zij toen nog heelemaal niet van zins, Duitschland geheel bos te
laten. Het kon immers als voorpost tegen het Russische gevaar nog uit
nemende diensten bewijzen. Eden had echter zijn hart aan den Volkenbond
verpand en met de hulp van de openbare meening slaagde hij er in, zijn
wil door te zetten. Het bemiddelingsvoorstel van Laval en Hoare werd
getorpedeerd, hetgeen niet naliet, in vele Fransche kringen kwaad bloed
te zetten. Zij bleken echter onmachtig, hun standpunt te doen zegevieren
men schreef toen 1938 en legden zich er mokkend bij neer.
Na het Duitsch-Russische pact van 23 Augustus 1939 en vooral na den
Russischen inval in Finland en de reactie van Italië hierop, meenden zij
opnieuw een kans te moeten wagen. Ditmaal leek de kans op succes grooter,
want naast graaf d'Ormesson en Laval liet nu ook de Quai d'Orsay in de
Temps schrijven dat het inderdaad tijd werd, te trachten Italië voor de
Geallieerden te winnen. Er school in deze politiek een zeer gezonde gedachte
door Italië op hun zijde te krijgen konden de Geallieerden hopen, ook
den [Balkan voor zich te winnen, daar door om zo o te zeggen een West-Euro-
peesch blok tegen Duitschland en Rusland vormend. Gezien de sympathie
van Turkije voor Engeland, zou het dan wellicht ook niet moeilijk vallen,
de Italiaansch-Turksche tegenstellingen te overbruggen. Roemenië, dat
van Duitschland niet veel te verwachten en van Rusland alles te vreezen
1) Jaaroverzicht, ter vervanging en aanvulling van de in Mei afgebroken
serie „Van het wereldtooneel".