Dezelfde geest komt in dit voorschrift tot uiting bij de bespre
king van de taak van den commandant (pt. 38)
Slechts wanneer men den geest van deze artikelen doorvoelt,
kan men een juist begrip hebben van de verhouding, waarin de
arts staat tot den commandant en tot diens staf, waarvan hij deel
uitmaakt.
De actie van een troep is in het algemeen de projectie in het
terrein van den wil, van het besluit en zelfs ten deele van het
karakter van den commandant. Het beslissende moment voor een
oorlogshandeling is dus het nemen van het besluit door den com
mandant. Er bestaat evenwel een groot verschil tusschen het
nemen van een besluit door een bevelhebber bij een gevecht en
b.v. van dat, hetwelk door een chirurg wordt genomen bij het
stellen van een indicatie tot operatie. In beide gevallen wordt een
ingrijpen voorbereid terwijl echter de chirurg in het algemeen
na rustig onderzoek over alle gegevens beschikt, die de medische
wetenschap hem in handen stelt, waardoor hij het verloop van den
komenden ingreep tevoren vrijwel geheel kan overzien en voor
bereidingen kan treffen om alle eventueele complicaties, die zich
onder de operatie kunnen voordoen, het hoofd te bieden, moet
een commandant veelal een besluit nemen op een oogenblik,
waarop hij zich nog slechts een onvolledig beeld van den toestand
heeft kunnen vormen.
Desondanks moet hij zijne beslissing nemen en zijn plan vast
beraden en doortastend doorvoeren, ook al blijkt misschien later,
dat dit niet het allerbeste was, dat onder de zich nader manifes-
teerende omstandigheden gevolgd had kunnen worden. Voor hem
geldt als vaste regel, dat niet besluiten schadelijker is dan het
nemen van een op onvolledige gegevens berustend en daardoor
minder volmaakt besluit.
Bij een militaire operatie, waarbij de duizenderlei factoren, die
in het spel zijn of kunnen komen, in den aanvang nooit zijn te
overzien, bestaat geen „absoluut goed" of „absoluut fout" besluit.
Ieder plan heeft zijn voor- en nadeelen, mogelijk in sommige geval
len zelfs de „qualités de ses défauts"
Een eenmaal genomen besluit dient echter zeker en doortastend
te worden doorgevoerd de voordeelen die het biedt, moeten tot
143
bevelen en berichten van den taetischen toestand. Zij wenden zich
daartoe tot de betrokken officieren van den staf. Zij doen den com
mandant voorstellen of dienen van raad, hetzij aan hem persoonlijk,
hetzij door tusschenkomst van een der officieren van den staf.
(bij de uitvoering van een opdracht) zal de commandant zich goed
voor oogen stellen, waar het om gaat en bedenken, dat van hem wordt
verlangd dat hij uit eigen beweging al datgene zal doen, waarvan hij
weet dat het geschieden moet, ook al is het niet bepaaldelijk gelast.
Alleen wanneer alle ondercommandanten en verdere ondergeschikten
van dit beginsel doordrongen zijn, kan het bereiken van het gevechts-
doel verzekerd zijn.
