In de stelling aan den voet aan :s vijands zijde hebben wij den
berg in den rug. Wellicht is nog een gedeeltelijke afvoer zijdelings
om den berg heen mogelijk laat het terrein dit echter niet toe,
dan moet de afvoer naar achteren, klimmend plaats hebben.
Echter, wanneer de berghelling niet sterk begroeid is, bestaat
hier een groote kans op zichtbaarheid van 's vijands zijde. Daar
bewegende groepen, ook al dragen zij het meestal van verre
niet herkenbare embleem van het Roode Kruis, vuur trekken,
zal in vele gevallen de afvoer gedurende den dag bij een dergelijke
stelling onmogelijk zijn.
Men besluite niet te snel tot deze onmogelijkhedensoms levert
een ravijntje, een gedekt terreingedeelte achter een uitspringen-
den neus, een onverwachte mogelijkheid, den kam ongezien te
bereiken. Een zeer intensieve plaatselijke verkenning, zoo mogelijk
gepaard met een overzien van het geheele stellingcomplex uit het
voorterrein, is noodig alvorens men zich aan een definitieve uit
spraak waagt.
Heeft men echter eenmaal zeker geconstateerd, dat van afvoer
van gewonden bij dag, althans voor een gedeelte van de stelling,
zal moeten worden afgezien, dan dienen bijzondere maatregelen
te worden genomen. In dit geval zal men veelal tot splitsing van
de Hp.V.P.A. moeten overgaan op een gunstig punt achter het
onbereikbare gedeelte van de stelling zal de jongste officier van
gezondheid, voorzien van eenig materieel en bijgestaan door de
militairen der verbandploegen, nuttig werk kunnen verrichten.
In een ravijntje, een gedekte plaats in een terreinplooi, achter een
grooten steen bij meer voorbereidingstijd misschien in een inge
graven ruimte kunnen de gewonden worden verzameld en kan
de voorloopige behandeling plaats vinden (wonddesinfectie, spal
ken, stelping van bloedingen enz.) tot bij duisternis de mogelijk
heid van afvoer wordt geopend.
Bij de uitoefening van den militair geneeskundigen dienst bij
den aanval op een stelling gelden in groote trekken dezelfde regels
als bij de bespreking van het ontmoetingsgevecht gegeven. Alleen
is hier een betere voorbereiding mogelijk de inzet van personeel
en materieel kan, althans in de eerste phasen van het gevecht,
geschieden volgens een te voren opgemaakt plan, in overeenstem
ming met dat van den A.B. In het algemeen blijven hierbij de
Hp.V.P.An. bij hunne afdeelingende Hp.V.Pn. worden achter
de uitgangsopstelling opgericht. Ook hier echter vatte men dezen
regel niet als bindend op het kan zijn dat de afstand van de
uitgangsopstelling tot 's vijands voorste lijn hiervoor te groot is.
De afvoer van gewonden kan, althans voor wat het gedeelte achter
de eigen uitgangsopstelling betreft, van te voren worden geregeld.
En wat kan, moét ook geschieden de voordeelen, die de mogelijk
heid tot voorbereiding bij dezen aanval medebrengt, moeten ten
volle worden uitgebuit, óók door den M.G.D.
152
