twijfel meer, dat men hier nauwelijks van een verslechtering van
den toestand behoeft te spreken. Anders is het gesteld in het
zuidoosten en in het westen. Na de overgave van Djibouti is het
voor de Italianen zaak, het laatste geallieerde bruggehoofd aan
de Golf van Aden, Britsch Somaliland, te vermeesteren. Het
helpt hen echter weinig. De Navy heeft volledige opruiming ge
houden onder hun vloot ten oosten van Suezhun gebieden
in Oost-Afrika blijven een belegerde vesting. Daarom kan Enge
land zich de weelde veroorloven, Berbera en omgeving te ont
ruimen. Een moedig besluit, want ten slotte beteekent dit het
wederom prijs geven van geallieerd gebied, een moreele nederlaag
dus. Maar een wijs besluit tevens, want het voorkomt den inzet
op een minder dan secundair operatietooneel van krachten, die
men elders hard noodig heeft. Goede strategie over het lot van
Britsch Somaliland zal op een andere plaats en op een ander
tijdstip worden beslist. Dit geldt zelfs tot op groote hoogte van
geheel het gebied in Oost-Afrika, waar nu de Italiaanscbe vlag
waait. Het vormt een oorlogstooneel van tweeden rang. De Brit
handelt dienovereenkomstig. Hij houdt het afgesloten, gunt het
geen rust, beneemt het de kans, hinderlijk te worden naar buiten,
zorgt dat het naar binnen de handen vol heeft met een „zesde
colonne", die van opstandige overwonnenen. Maar ook hier geen
inzet van groote krachten. Want in het noorden, aan Egypte's
westgrens en nog verder naar het noorden, daar ligt het zwaarte
punt.
Hier is het, dat het uitvallen van Frankrijk ernstige gevaren
meebrengt. Wij zullen ze hier niet schilderen ze liggen nog versch
in ons geheugen. Wij willen slechts vaststellen, dat de dreiging van
een nijptangbeweging op Egypte via Libyë, Griekenland en
in het brein van de asgenooten wellicht ook Turkije en Syrië
maar omgekeerd ook van zulk een beweging op Griekenland
door Albanië en een door Italië vermeesterd Egypte, is verhin
derd. (Men houde in het oog, dat het strategisch uitermate belang
rijke Kreta recht ten noorden is gelegen van het gedeelte van
Afrika's noordkust, waar Wavell en Graziani thans hun krachten
meten)
DE KRIJGSVERRICHTINGEN IN 1914—1918.
Het voorspel.
Wanneer in de eerste dagen van Augustus 1914 de eene oorlogs
verklaring volgt op de andere, blijven Italië en Turkije neutraal.
In de Middellandsche Zee bevinden zich twee Duitsche kruisers,
de Goeben en de Breslau. Onder hun commandant, admiraal
Souchon, slagen zij erin hoe, that is another story de Dar-
danellen te bereiken. De Duitsche gezant te Konstantinopel,
Wangenheim, weet toestemming voor binnenloopen te verkrijgen
van het Jong-Turksche bestuur. Op 11 Augustus laten zij het
158
