8. DE VERDEDIGING VAN EGYPTE IN
1914—1918 EN THANS (IH)
door
v. H.
Operatieplannen.
Operaties van zoo vérgaande strekking als een vermeestering
van Egypte door de Turken vereischen de aanwezigheid van eenige
aan- en afvoerlijnen van behoorlijke capaciteit. Wij hebben ge
zien, dat zij hier vrijwel ontbraken. Mag hieruit, omgekeerd rede-
neerend, worden afgeleid, dat operaties tegen Egypte nooit waren
overwogen, dat er geen operatieplan bestond Het is een aanwij
zing, doch geen bewijs. Het Turksche operatieplan tegen de Russen
in den Kaukasus hield evenmin rekening met het omschreven
axioma en leidde dan ook tot een volledig fiasco. Echter, Liman
von Sanders, die in zijn boek een, zij het summiere, beschrijving
geeft van dat fantastische plan, rept met geen woord over een
operatieplan ter vermeestering van Egypte, der Turken harte-
wensch. Men kan dan ook vrij veilig aannemen, dat dit plan eerst
na het uitbreken van wereldoorlog nr. 1 is opgezet, dus nadat
reeds eenig inzicht was verkregen in de maatregelen der Engel-
schen. Wij zullen daarom beginnen met het Britsche operatieplan.
Basis van dit plan moest zijn en was, het ongestoord gebruik
van het Suezkanaal te waarborgen. Men kon daartoe op twee wijzen
optreden offensief of defensief. Offensief op grooten afstand door
een actie tegen het Turksche „zenuwcentrum" op Syrië's kust,
Alexandrette en 'het punt van samenkomst van de spoorlijnen
uit en naar Anatolië, Mesopotamië en Palestina. Daartoe ont
braken echter de troepen. Op korteren afstand zou een opmarsch
in Palestina kunnen dienen, al dan niet gesteund door een actie
op de kust. Doch ook daarvoor waren te weinig troepen beschik
baar, terwijl landingen hier zeer moeilijk, zoo niet onuitvoerbaar
waren gebleken. Bleef tenslotte over een expeditie tegen Maan.
Reeds uit militair oogpunt niet eenvoudig (terrein, watervoor
ziening) had zij in politiek opzicht het nadeel, te zijn gericht tegen
een zeer dicht bij de heilige plaatsen der Mohammedanen gele
gen gebied er was immers niet vooruit te zeggen, hoe zij zouden
reageeren op een te verwachten uitroepen van den Heiligen
Oorlog.
Er restte dus slechts een defensief optreden. Maar ook dan nog
was er keuze indirecte of directe verdediging van het kanaal.
253
