275 middel optraden, doch deze reede heeft als maritieme positie met haar vele toegangen tusschen de talrijke eilanden en riffen in feite veel betere operatieve eigenschappen dan de Johore Straat met haar (oorspronkelijk) twee nauwe toegangen. Toen de Britsche Admiraliteit echter besloot van Singapore in plaats van een bescheiden operatief steunpunt een primaire vlootbasis te maken, was het even logisch dat zij hiertoe het oog richtte op de Johore Straat en de maagdelijke terreinen aan haar oevers. Operatiebasis en reparatiebasis. De keuze en evenzoo de inrichting en defensie van elke vlootbasis is niet anders dan het zoeken naar een zoo gunstig mogelijk compromis tusschen de in wezen tegenstrijdige factoren veiligheid (veilig liggen van de vloot in de basis) en goede operatieve eigenschappen (gemakkelijk bereikbaar zijn en veilig aan- en uitloopen van de basis). De tegenstrijdigheid dezer factoren komt eerst recht naar voren wanneer men zoekt naar een gunstige plaats voor een reparatie-basis, welke tevens operatiebasis moet kunnen zijn dit is dan ook één der redenen, waarom men met name in Engeland zelf, deze beide functies zelden op één plaats vereenigt. De Britten maken daar welbewust onderscheid tusschen een dockyard port en een naval base. Dockyard ports als Chatham, Devonport en Portsmouth zijn veilig gelegen reparatiebases, waar de schepen worden gerepareerd (soms gebouwd), uit gerust en bemand, doch die absoluut ongeschikt zijn voor operatiebasis. De admiraliteit houdt dan ook welbewust de dockyard ports zooveel mogelijk vrij van gezonde schepen. Een Britsche „base" is een operatiebasis, een strategisch rendez-vons, waar de schepen en eskaders tot een vloot worden vereenigd, alvorens hun operaties te beginnen en waar zij terugkeeren om brandstof-, victualie-, munitie- en andere voorraden aan te vullen en aan schepen en beman ningen de noodige rust te geven. Scapa Flow, de basis der machtige Grand Fleet, had absoluut geen werf- accommodatie en zelfs practisch geen locale defensie aan den wal, toen Jel- licoe's vloot deze gunstig bij het toen aangewezen hoofdoperatieterrein gelegen en door locale omstandigheden begunstigde maritieme positie als operatie basis in gebruik nam. Men heeft gedurende den vorigen oorlog tal van werk schepen en zelfs een dok naar Scapa Flow gesleept, eenige werkplaatsoutil- lage en accommodatie voor het personeel aan den wal gesticht doch een dockyard port is Scapa Flow nooit geworden. Hiertoe lag het niet veilig genoeg en mankeerden de noodige hulpbronnen, welke alle overzee moesten worden aangevoerd in een operatiegebied, waar de zeeoorlog door de eeuwen heen een bijzonder intensief karakter droeg. Na den slag bij Jutland keerden dan ook alleen de practisch onbeschadigde schepen terug naar Scapa Flow, terwijl de beschadigde schepen terugkeerden naar hun aloude homeports, (Portsmouth, Devonport en Chatham) of naar de toen juist gereedgekomen nieuwe reparatiebasis Rosyth. In de overzeesche bases worden als regel en noodgedwongen de reparatie- en operatiebases zoo goed mogelijk op één plaats vereenigd waarbij, afhan kelijk van de ligging van het operatieterrein en van de scheepstypen waar voor de basis bestemd is, de nadruk valt op de eischen van veiligheid, welke de reparatiebasis in de eerste plaats stelt, dan wel op de goede operatieve eigenschappen, welke bij de keuze van een operatiebasis het zwaarst moeten wegen. Bij de keuze van de plaats van de te vestigen vlootbasis bij Singapore is welbewust het zwaartepunt gelegd op de instandhoudingsfunctie, en daar mede op de veiligheid in localen zin, omdat men in het groote operatiegebied bij Oost-Azië althans één volledig uitgeruste primaire „dockyard port" of reparatiebasis noodig oordeelde.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1941 | | pagina 72