Archipel een groeiende ongerustheid had kunnen constateeren,
maakte zich daarvan tot tolk hij het comité dat het initiatief tot
het oprichten van stadswachten had genomen. Dit comité wendde
zich in Augustus tot den Legercommandant met de suggestie,
over te gaan tot het oprichten van landwachten.
In deze oprichting kon, evenals zulks met de stadswachten het
geval was, een middel worden gezien om op korten termijn te
geraken tot een welkome versterking van de landsverdediging.
Immers, de ervaringen, opgedaan bij de overweldiging van Neder
land, hadden geleerd, welk een verlammende invloed uitgaat
van het optreden in den rug van het leger van al dan niet
met een 5de colonne samenwerkende -door de lucht aangevoerde
troepen. Het optreden van deze troepen nu kan het beeld vertoo-
nen van een min of meer regelmatige, geordende militaire actie,
welke eerst zal kunnen aanvangen, nadat de verspreid neerdalende
vijanden zich tot troepeneenheden hebben vereenigd, dan wel het
karakter aannemen van een georganiseerde terreur tegen de
burgerbevolking.
In beide gevallen is het gunstigste tijdstip voor een tegenactie
de periode gedurende en kort na de landing (neerdaling)op welk
oogenblik de vijand nog in een zekere mate van weerloosheid
verkeert. In die periode kunnen eenige goede schutters 's vijands
bedoelingen volkomen doen mislukken. Gaat deze gelegenheid
ongebruikt voorbij en heeft de vijand daardoor de kans gekregen,
zich te organiseeren of zich onder de bevolking te mengen, dan
kan slechts een krachtig militair optreden uitkomst brengen.
Het is dus wenschelijk, het geheele achterland te bedekken
met een net van gewapende groepen. Hoe dichter het net is,
hoe grooter de kans dat de vijand op het gunstigste tijdstip kan
worden bestreden. Gelet op de zeer eenvoudige taak waarom het
hier gaat, is het mogelijk, daarvoor afdeelingen te bestemmen,
welke geen grondige militaire opleiding hebben gehad, mits in
elke afdeeling een goede samenhang bestaat doordat de daartoe
behoorende personen elkaar goed kennen en vertrouwen.
In dit licht bezien viel het streven van de bewoners van het
platte land, zich voor gewapenden weerstand te organiseeren, dan
ook slechts toe te juichen. De Regeering gaf er gaarne gehoor aan
en machtigde den Legercommandant in November, over te gaan
tot het oprichten van landwachten. Dat daarmede in 1940
nog geen begin kon worden gemaakt is een gevolg van de om
standigheid, dat eerst eenige vraagstukken dienden te worden
opgelost, welke zich nog niet eerder hadden voorgedaan doordat
zij in hoofdzaak een gevolg zijn van het landelijke karakter van
het jongste instituut.
Als basis waarop een organisatie zal moeten worden opgebouwd,
werd aan de landwachten de taak toegedacht van bestrijding van
parachutisten en 5de colonne in het gebied van de eigen onder-
317
