De aanvankelijk gebezigde, in het aangehaalde artikel genoem
de controlemiddelen bleken zeer goed te voldoen zoolang op
stilstaande doelen werd gerichtop bewegende doelen waren
zij niet afdoend. Zoo noemt majoor Smeets onder „Controle
maatregelen door den onderwijzer bij de richtoefeningen" als
controlemiddel „een zeer zacht potlood, bevestigd in een houten
klos, die past in de monding van het kanon, dan wel beugels om
het voorste gedeelte van het wapen". Brengt men het hulpmiddel
op deze wijze aan, dan heeft men veel last van breken van het
potlood, terwijl de punt bij grootere bewegingen van den vuur
mond niet meer in aanraking blijft met het papier. Men moet
het richten dan elk oogenblik onderbreken, hetgeen niet ten
goede komt aan de interesse en de concentratie van den man.
De gebrekkigheid van de controlemiddelen voor de richtoplei-
ding op bewegende doelen deed ons eenige, hieronder opgesomde
hulpmiddelen beproeven, waarbij wij uitgingen van de volgende
onderverdeeling van de opleiding van den richter
I. De opleiding in het kampement.
a. met potloodcontroleur,
b. met schaalmodellen, gecontroleerd door zielrichtmiddelen,
c. met schaalmodellen, niet gecontroleerd, doch nu met
voorhoudafstanden en de juiste vizieren.
II. De opleiding in het terrein.
a. op tractoren en andere motorvoertuigen, gecontroleerd
met de zielrichtmiddelen,
b. op tractoren en andere motorvoertuigen, niet gecontro
leerd, doch met voorhoudafstand en de juiste vizieren.
ad. I a. Een verbeterd controle-potlood (zie afb. 1).
Beschrijving. Vóór op den loop worden twee beugels met vleu
gelmoeren bevestigd. In deze beugels past een koperen buis
(gordijnroe) waarin een spiraalveertje is geborgen. Deze artikelen
zijn door den geweermaker gemakkelijk aan te maken. Aan het
einde van het veertje is de z.g. potloodhouder bevestigd, die
op eiken passar is te krijgen. Het potlood moet tijdens de richt-
oefening zoodanig tegen het op karton geprikte blad papier wor
den gedrukt, dat de spiraalveer een weinig ingedrukt is.
Het schijvenmaterieel bestaat uit kartonnen schijven van 45
X 30 cm (zie afb. 2).
De opleiding heeft het volgende verloop.
De leerling richt met het kruis van zijn kijker op de schijf
het potlood is veerend tegen het papier gedrukt. Men onderwijst
den man nu, hoe het richtkruis te verplaatsen, eerst langs hori
zontale en verticale lijnen, daarna langs een schuine lijn, een
zig-zag lijn en gebogen lijnen. Hij moet daarbij leeren, gelijktijdig
met beide handen aan de wielen te werken. (N.B. De onderwijzer
466
