kaarten, een aantal opnemingen van het Mijnwezen en de uit
voerige verkenningen, welke in de jaren vóór 1914 op verschil
lende eilanden vanwege den Generalen Staf zijn verricht. Even
eens behooren hiertoe de meeste opnemingen van de militaire
exploratie van Nieuw-Guinea uit de jaren 1905-1914. Daar van
een deel van dit gebied sindsdien luchtfoto's zijn opgenomen,
heeft men nu een middel om de juistheid van de vroegere ver
kenningen te toetsen. Hierbij is herhaaldelijk de groote nauw-
keurgheid van dit exploratiewerk gebleken. De ligging van de
meeste rivieren wijkt slechts weinig van de werkelijkheid af en
bijna elke booht is, ondanks een iets anderen vorm, op de luchtfoto's
terug te vinden, zelfs zoodanig dat men de sporen van vroeger
waargenomen, maar sindsdien verdwenen kampongs met behulp
van de verkenningsschetsen op de luchtfoto's kan aanwijzen. Er
staan echter ook enkele gevallen tegenover, waarbij op de verken-
ningsschets uit een rivier stukken zijn vergeten of een gedeelte
op een verkeerde schaal is geteekend, dus fouten, welke blijkbaar
bij het opdragen zijn ontstaan.
E. Schetsmatige gegevens.
De minst nauwkeurige gegevens, waaraan vaak geen metingen
ten grondslag liggen en welke meestal afkomstig zijn van topo
grafisch niet geschoolden, worden hier samengevat onder den
naam schetsen of kaartschetsen.
Het eerste werk, voordat met het samenstellen van de schets
kaart wordt begonnen, is het met elkaar vergelijken en het
identific eeren van de terreinvoorwerpen, die de schetsen
met betere metingen en met andere schetsen gemeen hebben.
Meestal herkent men ze nog wel aan hun vorm en hun onderlinge
ligging, maar deze kan zoo schematisch en verwrongen zijn, dat
er voor de identificatie niets overblijft dan de namen 1).
Ook deze kunnen echter nog moeilijkheden geven wanneer
dezelfde plaatsen of rivieren op twee schetsen een verschillenden
naam hebben. Meestal is een deel der naamsverschillen een gevolg
van een verschillende spelling na een herhaald uitspreken van
de namen herkent men dan de gelijkheid. Maar behalve deze
schijnbare verschillen kunnen er ook werkelijke naamsver
schillen zijn. Oorzaken hiervoor zijn er genoeg aan te wijzen
een rivier kan in versdhillende deelen van zijn loop ver
schillende namen hebben, terwijl één dier namen door de
opnemers bij de geheele rivier is geplaatstde onderzoekers
kunnen de namen hebben gehoord van menschen van verschillen
den landaard (b.v. kust- en binnenlandbewoners) of de vraag
naar den naam is niet begrepen en er is een ander antwoord
482
J) Zie hiervoor ook hoofdstuk XI van de reeds vaker genoemde „Carto-
graphie coloniale" van Kd. de Martonne.
