gegeven, dat als riviernaam is genoteerd of door een eenigszins
angstige en wantrouwende bevolking zijn opzettelijk verkeerde
namen genoemdof, tenslotte, de naam is werkelijk veranderd,
wat bij kampongs veel voorkomt. Ook zijn er wel gevallen, waarbij
de namen van twee rivieren of kampongs op twee kaarten met
elkaar zijn verwisseld voor een identificatie zijn deze natuurlijk
ten eenenmale ongeschikt. Op de algemeene schetskaart worden
alle geconstateerde werkelijke naamsverschillen voorloopig opge
nomen, opdat 'hieruit later ter plaatse gemakkelijk de juiste naam
en schrijfwijze kunnen worden gekozen.
Bij de identificatie is reeds gebleken, welke gedeelten van een
schets ook voorkomen op nauwkeuriger gemeten kaarten (bous-
sole-metingen, metingen met kleine instrumenten) en dus kunnen
vervallen. De volgende bewerking is nu, die lijnen van de schets,
die aansluiten aan de nauwkeuriger meetlijnen, zoodanig te ver
plaatsen en te vervormen, dat zij op de juiste plaats aan de
meetlijn aansluiten. Meestal heeft dit ook weer een zekere ver
wringing van de andere deelen van de schets ten gevolge. Hier
door wordt de ligging der details van de schetsen verbeterd en
wel des te meer naarmate ze dichter bij de meetlijn liggen en er
meer mee samenhangen.
Het vervormen en verschuiven van oorspronkelijke gegevens
van een schets moet echter met groote voorzichtigheid, geschieden
en niet méér dan noodig is, daar dergelijke gegevens tenslotte
toch het eenige zijn, wat werkelijk in die streek zelf is opgenomen.
Twee beschouwingswijzen kunnen ons bij dit vervormen leiding
geven.
De eene gaat uit van de twee vragenwat heeft de waarnemer
werkelijk gezien, wat alleen maar vermoed, op welke wijze
kan hij zich in afstanden, richtingen en samenhangen in het
terrein vergist hebben
Wat deze laatste vraag betreft, zijn er tal van oorzaken aan
te wijzen voor een onjuiste weergave van wat is waargenomen.
Zoo zijn bijvoorbeeld afstanden in moeilijk begaanbaar terrein
vaak te lang aangegeven en in gemakkelijk terrein te kort of
zijn de afmetingen in een gebied met veel kampongs te groot
en in terrein met zeer weinig kampongs te klein voorgesteld.
Gevolgde paden zijn dikwijls geheel recht geteekend, terwijl in
werkelijkheid de richting geleidelijk verandert en het azimuth
tenslotte dus geheel fout is, zoodat een kaartgedeelte op een
geheel verkeerde plaats terecht komt. Zijwegen zijn vaak lood
recht op de hoofdrichting geteekend terwijl zij in werkelijkheid
een geheel andere richting hebben. Eenzelfde berg, die uit twee
tegenovergestelde punten is waargenomen en waarvan de afstand
te klein is geschat, kan als twee verschillende bergen op de kaart
voorkomen. Zoo zijn er dus tal van oorzaken aan te wijzen voor
een onjuiste voorstelling van het waargenomen terrein op de
483
