631
naar het n.w., met de bedoeling, de eigen bases te bereiken. De Br. schepen
verloren hierbij het contact.
Terwijl tijdens hierna volgende torpedoaanvallen de vliegtuigen op de
Littorio een treffer boekten, hadden verkennende vliegtuigen meer naar
het n. een tweede vijandelijk smaldeel ontdekt, bestaand uit 2 slagschepen
van de Canour-klasse, kruisers en torpedojagers.
De verzamelde Br. vloot zette nu de achtervolging in, waarbij de marine
vliegtuigen in het begin van den middag hun torpedoaanvallen herhaalden
en tusschen 15.00 en 17.00 Blenheim-bommenwerpers van de R.A.F. een
aanval deden, waarbij een vijandelijke kruiser en een jager met een vol
treffer werden getroffen, terwijl twee waarschijnlijke treffers op een anderen
kruiser werden gerapporteerd. De gevolgen van deze luchtaanvallen bleven
niet uit.
De Vittorio Veneto verloor vaart en de Br. vloot naderde haar prooi
meer en meer. Tegen het vallen van de duisternis deden de Swordjishes of
Vildebeeste wederom een torpedoaanval, waarbij op een kruiser een treffer
geboekt werd. Na donkerworden kwamen de slagen van het zware geschut,
welke tot zoo'n drastische opruiming onder de It. vloot leidden. De reeds
zwaar beschadigde kruiser Pola werd op een afstand van 4000 meter door de
Br. slagschepen vernietigd. Het zelfde lot deelden de zusterschepen Fiume
en Zara, de kleinere kruiser Giovanni delle Bande Nere, benevens de drie
torpedojagers Vincenzo Gioberti, Maestrale en Vittorio Alfieri. De totale
Br. verliezen bleven dien dag beperkt tot 2 vliegtuigen.
Zonder meer zal bij het lezen van de gebeurtenissen van dezen gedenk-
waardigen dag de uitermate gewichtige rol, die de luchtstrijdkrachten
speelden, in het oog vallen. Zij waren het, die door hun verkenningen ad
miraal Cunningham waarschuwden voor de aanwezigheid van de It. vloot
in open zee, een op zichzelf zoo zeldzame gebeurtenis. Zij waren het, die
door hun geslaagde torpedo- en bomaanvallen de vaart van den vijand
dermate wisten te veminderen, dat de oudere Engelsche slagschepen het
moderne en snelle It. materieel wisten in te halen. Echter niet alleen door
hun treffers, doch ook door herhaalde schijnaanvallen, welke den vijand
tot tijdroovende ontwijkmanoeuvres dwongen, wisten zij de Italianen te
beletten, tijdig in hun bases terug te keeren.
Zonder de aanwezigheid der Br. kapitale schepen en kruisers zouden
echter de Italianen ongetwijfeld in den nacht zijn ontkomen aan de ver
nietiging.
Dit maakt een cardinaal verschil want de herstelling van zelfs ernstige
beschadiging kost zelden meer dan 4 maanden en de vervangende bouw
even zelden minder dan 4 jaar.
Men krijgt als voornaamsten indruk van de actie der Britten een brillant
beeld van een volmaakte samenwerking der oudere en nieuwere wapens
onder het bevel van een vlootvoogd, wiens prachtige leiderscapaciteiten
telkens weer tot opmerkelijke successen voeren. Zonder die eenheid van
denken en handelen, het goede begrip van de mogelijkheden en beperkingen
van elk wapen welke slechts door voortdurende samenwerking onder goede
leiding bereikbaar is, zijn ook de beste materieele middelen niet tot bezield
leven te wekken.
Degenen die vroeger verwachtten dat de Britten in de betrekkelijk enge
boezems der Middellandsche Zee weinig zouden kunnen uitrichten met hun
niet bepaald moderne maritieme middelen en speciaal niet met hun weliswaar
gemoderniseerde doch toch altijd 27 jaren oude kapitale schepen kwamen
bedrogen uit.
Zoo leidde de harmonische samenwerking van alle maritieme wapens,
waarbij zich het vliegtuig als snelle verkenner en als snelle drager van
torpedo's en bommen heeft gevoegd naast de onmisbare dragers van het
kanon, tot een beslissende zege.
Eikaars beperkingen aanvullend ondersteunen zij eikaars mogelijkheden
en geeft elk wapen het hoogste rendement."
