746
welk land misschien eenige effectieve militaire hulp valt te verwachten. Hun
„oorlogsverklaringen" aan Rusland, die van Italië incluis, werden gedaan
op den grondslag van het tripartite-verdrag waarbij zij zich hadden aange
sloten en moeten worden beschouwd als een pressie van Duitsche zijde op
Japan om dit voorbeeld te volgen.
Is de reactie van Japan hierop een zaak, welke ons in Juli zeer sterk zal
bezig houden, sterker nog wordt onze aandacht in beslag genomen door het
geen de Vereenigde Staten in de thans aangevangen maand zullen gaan
doen.
Uit de telegrammen valt zeer nadrukkelijk af te leiden, dat de oorlogsbe
reidheid van Amerika met den dag groeit en dat de zeer positieve politiek van
President Roosevelt heengrijpt over de houding van isolationisme en afwach
ten, welke houding wij in ons vorig overzicht bespraken en die door
bepaalde groepen wordt aangenomen. Ook dezen schijnt het duidelijk te wor
den, dat de oorlog tegen Nazi-Duitsehland niet kan worden gewonnen
zonder actieve deelname van de Vereenigde Staten aan den oorlog en dat
het Amerikaansche economische systeem ten sterkste wordt bedreigd, zoo
zij niet zelf ingrijpen.
In de afgeloopen maand zijn tal van zeer ingrijpende maatregelen genomen,
welke onder normale omstandigheden Duitschland ertoe hadden moeten bren
gen, de wapens tegen Amerika op te nemen. Maar de heeren in Berlijn aar
zelen en zij doen dit, van hun standpunt bezien, ten rechte. Want een Duitsche
oorlogsverklaring aan de Vereenigde Staten geeft in weerwil van het tripar
tite-verdrag aan Japan alle mogelijkheid, zich buiten zulk een conflict te hou
den, en wil Duitschland succes bereiken, hetgeen zeer problematiek is, dan
kan het daarbij de hulp van Japan in den Pacific niet ontberen.
Te Washington is men er zich natuurlijk volkomen van bewust, dat de waar
schijnlijkheid groot is, dat op het oogenblik, dat de Vereenigde Staten zelf
een oorlogsdaad bedrijven, Japan zich wèl aan het tripartite-verdrag zal hou
den en zich met Amerika in oorlog zal beschouwen. Voor de consequenties
hiervan schijnt men, gezien de jongste uitlatingen van den Amerikaanschen
minister van marine, Kolonel Knox, te Washington thans niet meer op zij te
willen gaan. Door de Amerikaansche vloot in actie te brengen, accepteert
men automatisch de mogelijkheid van een conflict met Japan en het zou niet
vreemd zijn, als men te Washington juist daarin de mogelijkheid zag om het
conflict in het Westen tot een voor de democratieën overwinnend einde te
brengen.
Want de rol, welke op het oogenblik door Japan in den Pacific wordt ge
speeld, van voortdurende bedreiging, bindt ongetwijfeld enorme krachten
in het Oosten, die aanwezig moeten blijven, maar tot werkloosheid zijn
gedoemd, terwijl ze dringend noodig zijn om in het Westen den oorlog te
kunnen voeren.
Dit geldt op de eerste plaats voor de Amerikaansche Pacific-vloot, doch ook
voor de belangrijke onderdeelen van de strijdkrachten van Engeland en
van Nederland. Deze kunnen niet eerder in het geding worden gebracht
tegen het nazi-dom voor en aleer de dreiging, die op het oogenblik bestaat,
is geëlimineerd.
Het is daarom niet onwaarschijnlijk, dat als in de Vereenigde Staten het
onherroepelijke besluit tot deelneming aan den oorlog valt, de eerste actie
erop zal zijn gericht, deze dreiging weg te nemen en na een korten, heftigen
strijd in Oost-Azië de handen van alle thans gebonden krachten vrij te krijgen
om die in te zetten in het Westen en het Midden-Oosten.
Het is zeer waarschijnlijk, dat aan het eind van deze maand Juli vele dingen
in dit opzicht belangrijke duidelijker zullen zijn.
Waarnemer.
