713
redden. Afgezien nog daarvan, dat het op 16 Mei nog geenszins vaststond,
dat de doorbraak bij Sedan zou leiden tot de afsnijding van de legers in
België, valt te bedenken, dat de strategische oogmerken ook in dezen bond-
genootschappelijken strijd uiteenliepen. Zij behelsden voor de Belgen vast
houden van een zoo groot mogelijk gebied, voor de Engelschen vasthouden
van de Kanaalhavens en voor de Franschen redden van z.v.m. troepen.)
17 Mei.
Het Belgische leger valt terug op de lijn TerneuzenDendermonde, het
Britsche over Brussel op de Dender en het Fransche Ie Leger (gnl. Prioux)
in de richting van Bergen. Achterhoeden gaan sprongsgewijze terug en
leveren hevige gevechten aan de Nethe, de Rupel, het Willebroeck-kanaal,
de beneden-Schelde en de Dender. De samenhang in en tusschen de Bel
gische en Britsche troepen blijft goed bewaard (ondanks een Duitschen
aanval, thans op de Belgisch-Britsche scheidingslijn), doch wordt in de
Fransche troepen, welker rechtervleugel niet meer is gedekt, geleidelijk
verbroken. Het IXe Leger valt in het gebied tusschen Sambre en Maas
meer en meer naar het z. terug. Gnl. Giraud, die het te hulp snelt, valt
den 18den in handen van de Duitschers.
18, 19 en 20 Mei.
Op 18 Mei worden. N.- en Z.-Beveland en Walcheren ontruimd.
Aan de midden-Schelde houden de Belgen drie dagen stand in het
bruggehoofd van Gent en langs het kanaal Gent-Terneuzen. Het hoofd
kwartier van koning Leopold is verplaatst naar St. Andries, 3 km w. van
Brugge, dat van gnl. Gort naar Yperen.
In het z. dringen de Duitschers steeds dieper door in de richting van het
Kanaalden 18den bereiken zij Péronne, den 20sten Doullens en vervolgens
Abbeville. Gnl. Gamëlin geeft zich nog niet gewonnen en gelast op 19 Mei te
10.00 een tegenaanval. Gnl. Weygand, die hem enkele uren later opvolgt, vaar
digt een tegenbevel uit. Hij wenscht zich blijkbaar eerst op de hoogte te stellen
van den toestand. Die is dan ook uitermate verward. In het hoofdkwartier
schijnt niet bekend te zijn geweest, waar het Ie Leger zich bevond, dat in
allerijl de verdediging van de open flank van de geallieerde legers in België
trachtte te organiseeren, noch tot hoe ver de uit het n. en het z. komende
Fransche troepen waren opgerukt, om de andere open flank te dekken
in de lijn Maginot-linie Aisne Ailette Crozat-kanaal Somme.
Daarmede zou dan ook elk uitgangspunt voor het organiseeren van een
gecombineerde actie uit het n. en het z. hebben ontbroken. De op 20 Mei
(volgens een andere bron op 21 Mei) door het Ie Leger bij Maubeuge en
Valenciennes zonder succes uitgevoerde tegenaanvallen mogen derhalve als
zelfstandige handelingen worden bezien.
21 Mei.
Op 21 Mei gaat gnl. Weygand na een gevaarlijken tocht zijn toestel wordt
nabij Calais tot landen gedwongende Duitschers staan reeds in Amiens en
Abbeville en voor Atrecht en, op hun weg naar Boulogne, voor Montreuil
per vliegtuig in het hoofdkwartier van koning Leopold. Gnl. Billotte is mede
aanwezig, doch gnl. Gort, die ook is gewaarschuwd, verschijnt eerst in den
avond, wanneer de opperbevelhebber reeds is teruggekeerd. Aldus het verslag
van den Amerikaansdhen gezant in België, Cudahy. Volgens andere mede-
deelingen, o.a. van den Belgischen Chef van den Generalen Staf, gnl.mj.
Michiels, zou de bespreking echter juist te Yperen zijn gevoerd in tegenwoor
digheid van alle legercommandanten. Dit is een van de vele tegenstrijdigheden
van de verschillende bronnen. Een andere tegenstrijdigheid is, dat terwijl
gnl.mj. Michiels en mr. Cudahy het er over eens zijn, dat de actie op 21 Mei
werd besproken, zij volgens den schrijver in J.R.U.S.I, 1940 nr. 8 zie I.M.T.
1941/4, blz. 407 reeds dien dag bij Atrecht zou zijn ingezet, d.w.z. door de
