745
een economisch, zij het daarom niet minder gevaarlijk karakter draagt. Nippon
wil op de allereerste plaats de vrije beschikking hebben over de markten
in het Oosten voor den afzet van zijn industrieele producten, een van de
levensvoorwaarden voor Japan het wil daarnaast de ontwikkeling van andere
industrieën in het Oosten voorkomen en het wil ten derde tot bepaalde
grondstoffen zoo ruim mogelijk toegang hebben.
Dit laat zich in geen geval vereenigen met een opdringenden invloed van
Duitschland naar deze contreien, want de economische doelstelling van een
eventueel overwinnend Duitschland zal na den oorlog precies dezelfde zijn
als die van Japan de beheersching van de Oostersche markten voor goed-
koope fabrikaten.
Dit is het gevaar, dat Japan inziet en speciaal de extremistische groepen
zijn hierdoor voor een dilemma geplaatst, waarbij zij uitermate moeilijk een
beslissing kunnen nemen.
Principieel zijn zij van oordeel, dat in weerwil van alle neutraliteitsver
dragen en schoone woorden van den laatsten tijd, van de plotseling opdoe
mende gelegenheid gebruik moet worden gemaakt om met den aartsvijand
Rusland zoo mogelijk voor goed af te rekenen, maar tegelijkertijd weten zij,
dat zij, door dit te doen, voor Duitschland de poorten naar het Oosten openen.
Van extreem-nationalistische zijde wordt hierop in de verschillende bladen
en in het bijzonder in de Kokumin Shimbun met nadruk gewezen. En de
veelvuldige besprekingen, welke op het oogenblik te Tokyo plaats hebben
tusschen den minister en hooge functionarissen van buitenlandsche zaken
en den Duitschen ambassadeur Eugen Ott, zullen zeer waarschijnlijk betrek
king hebben op de vraag, hoe bij een verslaan van Rusland de invloedssferen
tusschen Japan en Duitschland zouden moeten worden verdeeld.
Zeer vermoedelijk zal Japan zich daarbij op het standpunt stellen, dat het
de economische invloedssferen in het z.g. Nabije Oosten en Afrika gaarne
aan Duitschland over laat, zoomede den invloed over Europeesch-Rusland,
maar dat het aan zichzelf de invloedssferen in Azië voorbehoudt, dat wil
zeggen, die ten Oosten van het Oeralgebergte, die in Perzië, Afghanistan en
Britsch-Indië en in het bijzonder die in het zuidelijk deel van den Pacific.
Voordat Berlijn en Tokyo met betrekking tot dit belangrijke vraagstuk tot
een oplossing zijn gekomen, waarbij een Berlijnsche belofte natuurlijk van
zeer relatieve waarde is, zal Japan de politiek van afwachten blijven volgen,
want het minst van al wenscht het Duitschen invloed in het gebied, dat het
onder eigen economische overheersching wil stellen.
Een ander land, dat door het Duitsch-Russische conflict in het licht van
den schijnwerper is geplaatst, is Finland.
Dit is een uitermate tragisch geval. Onverdeeld en van ganscher harte
hebben wij in den winter 19391940 onze sympathie aan de zijde van het
Finsche volk gesteld en wij hebben het betreurd, dat Finland ten slotte tot
het opgeven van den strijd werd gedwongen.
Het is menschelijk en begrijpelijk, dat de Finnen thans gebruik willen
maken van de kans, zich op den Russischen vijand te wreken. Maar het is
diep tragisch, dat zij zich daartoe thans plaatsen aan den kant van den nazi
overweldiger. Want dit kan alles beteekenen, behalve toekomstige vrijheid
en onafhankelijkheid en de Finnen bevinden zich „between the devil and the
deep sea".
Met de weinige gegevens, welke ons ter beschikking staan, is het uitermate
moeilijk, een oordeel te formuleeren over Finland's houding. Wij weten niet
in hoe groote mate pressie op zijn regeering is uitgeoefend wij kennen de
overwegingen niet, die tot de uiteindelijke beslissing leidden. Maar wel
gelooven wij, met de zekerheid van de uiteindelijke nazi-nederlaag voor
oogen, dat de Finnen verkeerd hebben gekozen en dat in dit geval een
afzijdig blijven van den strijd tot een sterkere positie in de toekomst zou
hebben kunnen leiden.
De andere landen, die zich bij Duitschland in dezen oorlog tegen Rusland
hebben aangesloten zijn te verwaarloozen factoren, m.u.v. Roemenië, van