963
De regeering handhaaft deze meening ten volle en de oorlogservaringen
hebben bewezen, dat deze meening juist is. Zoowel de wijze van ageeren
tijdens patrouilleeren en convoyeeren als de geleverde zeeslagen (Matapan,
„Bismarck") bewijzen, hoe schip en vliegtuig elkaar aanvullen en te za-
men het grootste rendement geven.
De instandhouding der geallieerde scheepvaart op den Atlantischen Oce
aan, onmisbare voorwaarde om Engeland van al het noodige om den oorlog
te winnen te voorzien, bewijst niettegenstaande overmijdelijk zware
verliezen dat de actie der Duitsche onderzeebooten en vliegtuigen, wel
ke, nu de Europeesehe vastelandskusten in vijandelijke handen zijn, onder
heel wat gunstiger omstandigheden dan tijdens den vorigen oorlog plaats
kan vinden, niet in staat is deze scheepvaart op afdoende wijze te verlam
men. Hoe anders zou de toestand zijn, indien Duitschland over een mach
tige slagvloot beschikte Anderzijds waarom heeft Engeland een belang
rijk deel van zijn slagvloot in den Atlantischen Oceaan noodig om de
scheepvaart te berschermen Niet om onderzeebooten en vliegtuigen te
bestrijden, daarvoor is ander materieel nocdig en ook meer geschikt, maar
wèl, omdat er nog eenige machtige vijandelijke bovenwaterschepen ver
wacht kunnen worden, welke zonder die bescherming door zware sche
pen een ontzaglijk en hoogstwaarschijnlijk afdoende ravage onder die
scheepvaart zouden kunnen aanrichten.
Wanneer echter de heer J. A. van Helsdingen met „een eenigszins ge
wijzigde waardeering van het vliegtuig" bedoelt te zeggen, dat de Marine
leiding thans de aanvalskracht, op zich zelf beschouwd, van het vliegtuig
tegen schepen anders dan voor den oorlog waardeert, dan kan de regee
ring die meening onderschrijven. Bovendien ziet de Marine-leiding, nu
zwaar materieel niet verkregen kan worden, in versterking van het lucht-
wapen voorshands een middel om de aanvalskracht van de vloot te ver-
hoogen.
Inderdaad is gebleken, dat de aanval van vliegtuigen op schepen onder
bepaalde omstandigheden groote successen heeft opgeleverd en dat deze
successen zoowel tegen varende als tegen stilliggende schepen voorna
melijk zijn verkregen door torpedo-vliegtuigen en duikbommenwerpers.
De Marine-leiding heeft dan ook dadelijk pogingen in het werk gesteld
haar luchtwapen met het meest succesvolle en het specifiek-maritieme
wapen, het torpedovliegtuig, te versterken. Zoowel in Londen als hier te
lande wordt met kracht gewerkt aan de verwezenlijking der aanschaf
fingsmogelijkheden. Het valt echter te betreuren, dat men daarover niet
al te optimistisch kan zijndit materieel toch wordt thans op het oorlogs
terrein buitengewoon veel gevraagd, zoodat de geheele productie reeds is
besproken en de kansen op verkrijging van dit materieel niet al te hoog
moeten worden aangeslagen. Wellicht echter zullen die kansen gunstig
worden beïnvloed door de grootere aandacht, welke thans door Amerika
ook aan de uitrusting van de geallieerde weermachten in het Verre Oos
ten wordt besteed.
Door de aanschaffing van torpedovliegtuigen zal echter geen versterking
worden verkregen, waardoor aan het Marine-luchtwapen een slagkracht
zou worden gegeven die de slagkracht van de tot het vlootplan behoorende
zware schepen zoo dicht mogelijk benadert of, beter nog, overtreft. Dit toch
beschouwt de regeering aan de hand van de voorafgaande beschouwingen
als onuitvoerbaarde aanvalskracht van slagkruisers berust op de artil-
leristische kracht dier schepen, waardoor een tegenstander tot den inzet
van zijn zwaarste machtsmiddelen, te weten zijn slagschepen, wordt ge
dwongen. Vliegtuigen, hoe groot ook in aantal, zouden hem weliswaar
meer of minder groote verhezen kunnen berokkenen, doch hem overigens
slechts dwingen tot een bestrijding, welke met het inzetten van licht ma
terieel uitvoerbaar is en niet vordert, ja zelfs niet wenschelijk maakt, dat
zwaar materieel wordt aangetrokken. En van dit lichte materieel bezit
iedere groote zeemogendheid een groot aantal eenheden. Toekenning van
