kant beweert hij, dat Groot-Brittannië met zijn blokkade Duitsche
vrouwen en kinderen uithongert, aldus trachtend den indruk te
vestigen, dat hij zelf het is, die met oneerlijke en immoreele wa
penen wordt aangetast.
En wanneer wij ons even losmaken van de tragische gebeur
tenissen, welke ons allen op dit oogenblik zoo intensief bezig hou
den, wanneer wij een schrede teruggaan in de jongste geschie
denis, welke wij in de verontwaardiging over wat zich daarna
heeft afgespeeld, reeds weer bijna zijn vergeten, dan zien wij de
legers der Sowjet-unie zonder oorlogsverklaring Finland binnen
vallen, golven bommenwerpers dood en verderf zaaien over
Helsinki, Italiaansche luchthelden de naakte lijven van in pa
niekstemming vluchtende Abessiniërs met mosterdgas bespren
kelen en opzettelijk ambulances bombardeeren.
Met dit alles voor oogen is men wel genoodzaakt, elke idealis
tische overweging over boord te zetten en de naakte werkelijk
heid terdege onder het oog te zien. De militair geneeskundige
dienst staat in den hedendaagschen gemechaniseerden oorlog voor
een enorm veel omvangrijker en moeilijker taak, dan in vroegere
oorlogen, dien van 19141918 niet uitgezonderd, het geval was.
De verbazingwekkend snelle ontwikkeling der luchtmachten heeft
de grens tusschen operatiegebied en achterland aanmerkelijk
vervaagd. De vijand kan met zijn luchtstrijdkrachten en gemoto
riseerde pantserafdeelingen tot diep in het achterland ageeren
en verstorend op de verbindingen werkenhij kan door het
neerlaten van parachutisten, alsmede met behulp van een even
tueel aanwezige 5e colonne verwarring stichten in het gebied van
den aan- en afvoerhij kan bij verrassing gewichtige sleutel
posities bezetten en daardoor bepaalde voornemens van den ver
dediger verijdelen. Dat onder dergelijke omstandigheden lang niet
altijd een behoorlijk volgens een bepaald vooropgezet plan ver-
loopende gewondenafvoer in het achterland kan worden gewaar
borgd, behoeft wel nauwelijks nader betoog. Zelfs een der eerste
noodzakelijkheden, het aanwijzen van evacuatiestations, is vaak
niet eens goed mogelijk, omdat een plaats, welke daarvoor vandaag
nog geschikt is, morgen bij wijze van spreken reeds in handen
van de tegenpartij kan zijn gevallen, dan wel uit anderen hoofde
als evacuatiestation moet worden prijsgegeven.
Daar komt nog bij, dat luchtbombardementen een aanzienlijk
aantal slachtoffers onder de burgerbevolking plegen te veroor
zaken. Ook deze gewonden moeten worden verzorgd en de wijze,
waarop zulks geschiedt, zal niet nalaten op den duur een beslis-
senden invloed uit te oefenen op het moreel der grootejmassa van
non-combattanten, die zich tegen alle zedelijk-ethische begrippen
in tot mikpunt ziet gemaakt van het oorlogsgeweld. Niemand zal
dezen factor onderschatten en een ieder zal zonder bedenken
moeten toegeven, dat hooghouding van het moreel onder de bur-
878
