1. MONUMENTENSERIE.
MONTRADO.
Het monument te Montrado is opgericht ter nagedachtenis aan
de militairen, die daar en in de omgeving zijn gesneuveld of aan
hun in den strijd opgeloopen wonden zijn overleden. Het draagt
tot opschrift
Ter
NAGEDACHTENIS
aan de
GEVALLENEN
te
MONTRADO.
1854 1914
1856 1916
Hoewel het gedenkteeken blijkens het opschrift ook enkele
betrekkelijk kort geleden gevallen militairen geldt, heeft het toch
in hoofdzaak betrekking op de strijdmakkers, die het leven lieten
tijdens de bevestiging van ons gezag in Montrado in 18541856.
De aanleiding tot deze krijgsverrichting lag in het feit, dat de
verschillende in het sultanaat Sambas bestaande Chineesche
kongsi's ware republiekjes, die vaak elkaar bestreden doch
zich ook veelvuldig aaneensloten ook na de verschillende
door overste Sorg in 1850 uitgevoerde tochten (o.a. tegen Pe-
mangkat), hun spel van schijnbare onderwerping voortzetten. Dit
gold vooral de Fo Sjoen, een federatie van de kongsi's Thai Kong,
Sjip Ng Foen en Lim Thian in de landschappen Montrado,
Loemar en Boedoek.
De pogingen van den resident, een vreedzame oplossing te be
reiken, leden schipbreuk. In 1853 was de onrust zoozeer gestegen,
dat de G.M.C., majoor Andresen, met kracht van wapenen moest
optredenvan Sambas uit hadden tochten plaats naar Seminis
en Sepang.
Aanvankelijk scheen het krachtiger optreden zijn uitwerking
niet te missen, doch al ras ging de hoop op blijvende verbetering
van den toestand in rook op.
Om definitief een einde te maken aan het verzet, vertrok op
10 Mei 1854 een door mj. Andresen geleide expeditie tegen Sing-
kawang en Montrado. Den llden landde de hoofdmacht, be
staand uit troepen onder de majoors Kroesen en de Brauw, te
Selakau. Ondanks modder, regen en het ontbreken van paden,
rukte zij op naar Singkawang, dat niet bezet was, en waar zij
de over zee gekomen colonne onder mj. de Brabant ontmoette.
863
