Dit vuurstaal met den daarbij behoorenden vonken spattenden
steen is het zinnebeeld van de Bourgondische Hertogen en treedt
haast altijd in verbinding met de gekruiste takken op het symbool
van den Bourgondischen schutspatroon, den heiligen Andreas. Wij
ontmoeten dit kruis bij de erfgenamen van Bourgondië, bij de
Duitsche Keizers en bij de Koningen van Spanje. De woorden
„Je l'ay emprins" (Ik heb het gewaagd) vormen de persoonlijke
spreuk van Karei den Stoute.
Bij ons vinden wij dit Bourgondische kruis van knoestige stok
ken met het vuurstaal nog terug in de Militaire Willemsorde.
LANSKNECHTVAANDELS.
De 16de eeuw bracht een volkomen nieuwe wijze van oorlog
voering. De heerban van in een bepaald gebied opgeroepen man
nen maakte plaats voor geworven lieden. Zij, de lansknechten,
gingen een overeenkomst aan met een ervaren krijgsman, die
zich zijnerzijds tegenover een oorlogvoerenden landsheer had ver
plicht, een bepaald aantal lieden aan te nemen. De Overste (kolo
nel) was voor alles verantwoordelijk hij bepaalde ook de uit
rusting en de vaandels. Deze waren meestal in de kleuren van
zijn familiewapen gehouden. Iedere compagnie had een vaandel
931
15751585. Vaandel der Schotsche
troepen in dienst der Staten van Hol
land. Dit is het compagnies-vaandel
van den dkolonel William Stuart of
Houston, horizontaal golvend gestreept
van 17 banen, achtereenvolgens oranje,
wit, blauw, oranje, enz.
1578. Vaandels van Koningsgezinden.
Links op gelen grond geornamen-
teerden zoom en het Bourgondische
takkenkruis, met een rood en witte
versiering der kantons.
Rechtsop witten grond het roode
kruis met een voorstelling in natuur
lijke kleur, de zoom afwisselend met
roode, witte en groene schuinruiten.
Vermoedelijk is dit een vaandel der
Waalsche Katholieke troepen van Mon-
tigny, „Paternosterknechten" bijge
naamd.
