3de. Op den kop van een versch geslacht rund werden valproe-
ven gehouden en wel op het dikste gedeelte van den schedel,
nl. tusschen oogen en hoorns, en op de wang (onderkaak).
Om het voorhoofdsbeen door te slaan waren valhoogten
noodig van 30 en 120 cm met de pennen van resp. 25 en 100
mm2 tref oppervlak. De door de kauwspieren bedekte onder
kaak werd bij dezelfde valhoogte doorgeslagen. Op dezen
zwaren schedel was dus een trefenergie noodig van 0.12
kgm/mm2.
Uit bovenstaande gegevens mag als benoodigde trefenergie om
een mensch buiten gevecht te stellen aangenomen worden 0.10
kgm/mm2.
Rekening houdend met een s.g. van projectielstaal van 7.85, is
de straal van staalbolletjes van 1 t/m 15 g gewicht te berekenen.
Men verkrijgt dan het volgende staatje, waarin ook is aangegeven
het oppervlak van de grootste doorsnede, de uit dat oppervlak
aan de hand van vorenstaande aanname af te leiden vereischte
trefenergie en de daaruit weder te berekenen minimum benoo
digde trefsnelheid.
Staat II.
Het is nu nog de vraag of indien een trefenergie wordt aange
nomen van 0.10 kgm/mm2, deze aanname mag gelden voor alle
scherfgewichten. De mogelijkheid is toch niet uitgesloten, dat
grootere trefoppervlakken ook meer energie per oppervlakte-een
heid noodig hebben. Zulks is met de volgende valproef nagegaan.
Op een djatihouten balk werd met de pen van 25 mm2 opper
vlakte en een valhoogte van 25 cm een tiental gaten geslagen. Het
zelfde geschiedde met de pennen van 64 en 100 mm2 met valhoog
ten van 64 resp. 100 cm. De diepte van de gaten bedroeg gemiddeld,
bij de pen van 25 mm2 oppervlakte5.55 m,
bij de pen van 64 mm2 oppervlakte6.00 m,
bij de pen van 100 mm2 oppervlakte6.20 m.
Hieruit blijkt dat bij toename van de totale trefenergie de
benoodigde trefenergie per mm2 kleiner wordt, zoodat dus de
aanname van 0.10 kgm/mm2 niet te gunstig zal zijn voor de
zwaardere scherven.
983
Gewicht in gram
1
2
3
4
5
10
15
Straal in mm
3.122
3.933
4.503
4.994
5.338
6.726
7.697
Oppervlak grootste 0 in mm2
30.61
48.57
63.67
78.31
89,47
142.05
186.03
Trefenergie in kgm
3.06
4.86
6,37
7.83
8.95
14.21
18.60
Trefsnelheid in m/sec.
246
219
205
197
188
168
157
