gelijke vaandelkleuren en het wapen van hun naamgevende stad
in het midden, hetzij op de borst van den dubbelen adelaar (bij
het lijfvaandel), hetzij direct in het vaandeldoek (de compagnies
vaandels). Het keizerlijke naamcijfer staat in de voor lijf- en com
pagniesvaandels gelijkgekleurde hoeken.
Het Koninkrijk Hannover noemde zijn regimenten oorspronke
lijk naar provincies, wier wapens zich telkens in twee hoeken
bevonden. Na de hervorming van 1833 kwamen de oude en nieuwe
districten niet meer overeendaarom verschenen twee verschil
lende wapens van lichtings-districten.
Zeer eenvoudig maakte het zich de Nassausche landweer, die
op de eene zijde het landswapen met het opschrift „Hertogdom
Nassau", op de andere zijde den naam van het bataljon voerde.
VAANDELS IN DE UNIFORM- EN NATIONALE KLEUREN.
Verband tusschen de kleur van de uniformopslagen en de grond-
kleur van het vaandeldoek bestond b.v. in Saksen, Hannover en
Engeland, evenals in Hessen-Kassei gedurende de 18de eeuw
in Engeland kent men het heden nog. Frankrijk voerde het in
tegen het einde van het koningschap, toen het in 1791 na de
afschaffing van de provinciale en adellijke regimentsnamen telkens
12 regimenten in de volgorde van de nieuw geschapen nummers
in groepen samenvatte iedere groep had voor de uniformopslagen
en voor de grondstof van het vaandel van de 2 bataljons (gewone
vaandels) dezelfde kleur. De constitutioneele beperking van het
koningschap komt tot uitdrukking in de beschrijving en in de
nieuw aangenomen nationale kleuren (blauw-wit-rood)die voor
eerst slechts optreden in de witte vaandels van alle eerste bataljons
(in zeker opzicht een lijfvaandel) zoowel als in de vaandellinten
(cravattes) van alle vaandels. Na den val van het koningschap
in 1792 werden de lelies door blauw-wit-roode vierhoeken over
dekt.
Na de stichting van de Fransche republiek en het ontstaan
van de volkslegers werden naar het voorbeeld van Frankrijk de
legervaandels van bijna alle naties in de nationale kleuren uit
gevoerd. In Frankrijk verdween allereerst het koninklijke kruis.
In de plaats daarvan traden de emblemen van de republiek. Voor
iedere half-brigade van drie bataljons het regiment telde tot
dusver twee bataljons werd een op een mozaïk gelijkend model
in de nationale kleuren ontworpen.
Bij de Zwitsersche troepen in het Fransche leger, de Zwitsersche
half-brigades, waren soms alle drie bataljonsvaandels gelijk, maar
half-brigade-gewijze verschillend. In het midden van het vaandel
stond een der destijds zoo geliefde allegorische staatsemblemen.
Napoleon I week het eerst van het systeem van de verschillende
modellen vaandels af, en schiep in 1804 het nationaal gekleurde
eenheidsmodel.
1009
