1058
Versch ligt nog in het geheugen de waarschuwing van Moskou's
vertegenwoordiger te Londen tegen overschatting van den invloed
van winter en modder op den strijd in Rusland. Generaal Winter,
aldus Maisky, is wellicht niet meer dan kolonel, generaal Modder
misschien niet meer dan luitenant. In dit verband zijn de thans
volgende regels actueelzij zijn ontleend aan de IncLië Bodewelk
blad ze overnam uit de reeds genoemde Sunday Sun, en van de
hand van iemand, die leefde en werkte in het land, dat hij be
schrijft.
De herfst is over de Oekraïne gekomen, het korte, gure Russische jaargetij,
dat het meest door de invallers wordt gevreesd.
Want niet de winter, doch de herfst en later de lente, zijn de seizoenen,
die het meest worden gevreesd door gemechaniseerde legers.
De herfst kwam snel in de Oekraïne.
Eenige heldere, kalme dagen, terwijl het land nog een warmte van den
blakenden zomer uitstraalde, de trillende hitte van duizenden afgereden
tanks, millioenen gallons verbrande benzine en menschenbloed. Dat was het
einde van den zomer.
De beschadigde bosschen ten Noorden van Smolensk hebben nu een rood
bruine kleur gekregen en laten hun bladeren vallen.
De steeds langer wordende schaduw valt over het geheele vasteland, tot
aan de Zwarte Zee.
Enkele zware wolkbreuken duiden een verandering in het weer aan,
terwijl de nazomerwarmte wordt verdreven en de harde bodem zich met
water verzadigt.
Dan vallen de echte herfstregens. Het regent nu reeds twee weken achter
een. Iedere volgende nacht wordt langer en kouder.
De regen blijft maar stroomen, het wolkendek hangt laag en egaal, terwijl
de kille winden uit het Noord-oosten krachtiger worden en in guurheid
toenemen met het voortduren van den herfst.
De wegen veranderen snel in modderpoelen en vormen weeke sporen, die
het transport eerder bemoeilijken dan vergemakkelijken.
Het is een feit, dat de vlakten, hoewel zij verzadigd zijn van vocht, op
het oogenblik beter kunnen worden gebruikt dan de wegen, want zij zijn
niet omgeploegd voor de winterrogge.
De wortels van de veldgewassen en grassen, die onder de verschroeide
aarde zijn overgebleven, maken den bodem een weinig veerkrachtiger en
doen de rupsbanden, wielen en assen niet zoo diep wegzakken. Doch van
snel oprukken op deze wegen en velden zal geen sprake zijn en de marschen
oprukkend of terugtrekkend zullen met een slakkengang gaan.
Voedsel en brandstof moeten eveneens door onze modderpoelen worden
aangevoerd, want het Duitsche leger kan er niet op rekenen ook maar één
pond voedsel of één gallon benzine te vinden in de Oekraïne, die zij zijn
binnengevallen.
De politiek van „de verschroeide aarde" is gemakkelijker in de Sovjet
republieken uit te voeren dan in andere landen, omdat de voedselvoorraden
gecentraliseerd zijn in de reusachtige coöperatieve pakhuizen.
De levende have is eveneens gedood of weggevoerd. Zelfs het eenvoudige
stapelvoedsel in de Oekraïne voor herfst en winter, een zijde spek, is ver
dwenen.
Een Russische boer of soldaat blijft goed gevoed door eiken dag een
achtste pond van dit spek te eten, dat goed geconserveerd is en of rauw
of gekookt, in pap met gierst, wordt gegeten. Doch Hitier zal geen varkens
en geen gierst in de Oekraïne vinden. Het is mogelijk dat vele boeren achter
blijven, hongerig, martelaren ten behoeve van de „verschroeide aarde"-
defensie. Waarschijnlijk zullen zij wat voedsel hebben verborgen, doch de
Duitschers zullen het nooit vinden.
