1. MONUMENTENSERIE.
TEMOEKOES.
Op de noordkust van Bali, in de onderafdeeling Boeleleng,
staat nabij Temoekoes, zichtbaar uit zee, op een 1000 m van
de kust verwijderden heuvelrug een monument, dat tot opschrift
draagt
HIER RUSTEN
DE LUITS. STEGMAN EN DE NIJS
MET TWINTIG ANDERE DAPPEREN
GESNEUVELD BIJ DEN AANVAL
TEGEN BANDJAR
AUGUSTUS SEPTEMBER 1868
HET N. I. GOUVT.
AAN ZIJN MOEDIGE KRIJGERS
AUGUSTUS 1872.
Het is niet duidelijk, om welke redenen de inscriptie de maan
den Augustus en September 1868 vermeldt, aangezien de daarin
genoemde officieren en minderen behoorden tot de troepenmacht,
welke op 15 September van dat jaar op de reede van Boeleleng
aankwam en na inmiddels aanmerkelijk te zijn versterkt
eerst op 2 November d.a.v. Bandjar, waartegen de expeditie was
gericht, verliet.
Deze expeditie werd uitgezonden ten einde het na een ver
banning van eenige jaren in 1864 naar Bandjar teruggekeerde
districtshoofd van Bandjar en een twaalftal door hem opgestookte
kamponghoofden tot rede te brengen. Pogingen, zulks zonder ge
weld van wapenen te bereiken hadden nml. gefaald het gewe
zen districtshoofd liet zich niets gelegen liggen aan de uitspraak
van de te Singaradja gehouden vergadering van hoofden en
priesters, noch stoorden de kamponghoofden zich aan het door
den raad van de hoogsten in den lande over hen uitgesproken
vonnis.
In September 1868 besloot de G.G. tot het zenden van een ex-
peditionnaire macht. Zij stond onder het bevel van mj. van
Heemskerck en was samengesteld uit het 14e Bataljon Infanterie
971