1252
Ie. De andere landen verkregen olie moet grootendeels in „deviezen"
worden betaald. Nu zijn „deviezen" in een oorlogvoerend land als regel
schaarsch, doordat de export sterk vermindert.
2e. Benzine van hoog-octaangehalte, goede smeerolie en tetra-ethyl-lood
moet grootendeels van niet-Britsch gefinancierde concerns betrokken worden.
3e. In de tankvloot zijn aanzienlijke bressen geslagen door de Duitsche actie
met onderzeebooten en vliegtuigen.
4e. De vertragingen onstaan, doordat de havens op de Engelsche Oostkust
niet veilig te bereiken zijn hierdoor wordt te veel verkeer geconcentreerd op
de havens ter Westkust, die hiervoor onvoldoende geoutilleerd zijn. Voorts
moet de daar geloste olie over den weg dwars door Engeland worden getrans
porteerd, aangezien de spoorwegen te kwetsbaar blijken voor 's vijands lucht
aanvallen.
Het is duidelijk, dat Amerika's hulp door de Lease and Lend Bill het eerste
bezwaar voor een groot deel uit den weg heeft geruimd, terwijl de beschik
baarstelling van 50 Amerikaansche tankers voor olie-transport van de Carai-
bische Zee naar de Noord-Atlantische havens aan de Oostkust van Amerika
een groote ontlasting vormt voor de Britsche tankvloot. Een ander voordeel
is, dat door het verloop van den oorlog 2.000.000 ton aan Noorsche en 500.000
ton aan Nederlandsche tankschepen ter beschikking van de Britsche oorlog
voering is gekomen.
Toch is het tankvraagstuk zeer acuut, daar zoowel het konvooi-systeem,
als de congestie in de Engelsche Westelijke havens en het bezwaarlijke verdere
transport vertraging veroorzaakt.
Door het gebrek aan transportmiddelen is het noodig geworden, bijna overal
ter wereld olieproducten voor particulieren te rantsoeneeren, niet alleen in
Engeland, maar zelfs in ver van het strijdtooneel liggende landen als Zuid-
Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland.
Alleen door de transport-moeilijkheden te beschouwen, is het te verklaren,
dat niettegenstaande de wereldproductie van olie in 1940 t.o. van 1938 is
vermeerderd1) en de concumptie ten gevolge van het uitvallen van het
grootste deel van Europa is verminderd, er toch in alle niet zelf produceerende
landen een olie-tekort bestaat en de consumptie kunstmatig moet worden
beperkt.
4. Wijziging der situatie door den Russisch-Duitschen oorlog.
Het uitbreken van den Russisch-Duitschen oorlog heeft de bovengeschetste
situatie, voor wat betreft Duitschland, ongunstig beïnvloed.
Immers, in de eerste plaats is alle olie-import uit Rusland voor Duitschland
komen te vervallen, terwijl het olie-verbruik door den betrekkelijk langen
duur der krijgsverrichtingen over een uitgestrekt front zeer sterk stijgt.
Is Duitschland niet in staat, Zuid-Rusland en speciaal den Kaukasus door
een snellen stoot te vermeesteren en blijft het gedwongen, den oorlog op het
tegenwoordige uitgestrekte front van de Witte Zee tot de Zwarte Zee gerui-
men tijd voort te zetten, dan zal de olie-voorziening één van Duitschlands
moeilijke problemen gaan vormen
En dit te meer, omdat Duitschland dan uitsluitend blijft aangewezen op
eigen productie van ruwe en synthetische olie, benevens op den Roemeenschen
import. De R. A. F. brengt geregelde bezoeken aan het Duitsche kolen-pro-
ductie-centrum in Westfalen, bombardeert regelmatig de fabrieken van syn
thetische olie en de tetra-ethyl-loodfabrieken in Centraal Duitschland, terwijl
de Russische luchtmacht reeds meerdere ernstige aanvallen, zoowel op de
Roemeensche olievelden als op de kolenmijnen van Silezië, met succes uit
voerde.
Resumeerend kan gezegd worden, dat, hoewel er momenteel nog geen
ernstig olie-tekort in Duitschland zelf heerscht, dit in de nabije toekomst
zal ontstaan, als de Russen blijven standhouden en de Geallieerde luchtmachten
1) Zie noot volgende pagina.
