4. BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HET ONTSTAAN EN
DE ONTWIKKELING VAN HET VAANDEL
EN VLAGGEWEZEN (IV)
door
D. RÜHL.
IN INDIË.
Reeds vroeg vinden wij de wacht- en schuttersdiensten hier
vermeld. Gouverneur-Generaal Coen had reeds een hoofdgeld
ingesteld voor de Chineezen, dat werd beschouwd als vergoeding
voor hun vrijstelling van krijgs- en schuttersdiensten, iets waar
van de gespierdste veldarbeider nu eenmaal niets moest hebben.
Want te Batavia liet de veiligheid bij nacht zooveel te wenschen
over, dat behalve de vanouds bestaande ratelwachten, in 1622
ook een schutterij werd opgericht, die 's nachts de ronde deed en
door den Baljuw kon worden gerequireerd.
Doch ook waren reeds in 1620 de „vrije Christen Inheemschen"
evengoed als de Nederlandsche burgers op de schuttersrol inge
deeld. In 1629 ontmoeten wij een Caldero, „opperhooft van de
swarten". In 1634 wordt een erfbrief verleend aan Anthony Mogo
van Arrakan, „Capiteijn van de vrije Indianen en Mardijkekers te
Batavia".
Evenals de Europeesche schutter konden dezen zich bij wacht
dienst laten vervangen.
In Batavia vormden de „stadssoldaten" later een bepaalden
stand. Zij woonden op hun wachtposten en bewaakten tevens het
Stadhuis. Wij vinden zelfs dat in 1794 de sergeanten der burger
schutterij bevoorrecht waren boven den gewonen burger. Er be
stond vroeger zelfs een „schutterseed", die in handen van de
Schepenen werd afgelegd. Wie sergeant van de schutterij was,
liet dit in notarieele acten of op zijn grafsteen terdege uitkomen.
In latere jaren is de „stadswacht" een gemoedelijke zaak een
beschrijving der oefening op het Koningsplein te Batavia in de
„Javabode" van 3 Mei 1865, doet zien dat de heeren in het gelid
een glas bier dronken. Het was toen al niet veel beter dan bij
Bredero's schutters van Amsterdam „Al schijnen 't slechte sullen,
sneech Sy drincken groote pullen leech".
Dat de vrijwilligers ook nog wel eens goede diensten bewezen
moge uit het ondervolgende blijken.
Tijdens den Java-oorlog in 1825 trokken 20 vrijwillige Semarang-
sche burgers uit, van wie er 12 sneuvelden en 8 terugkwamen.
19
