KRUISVLAGGEN.
Kruisvlaggen zijn als het ware "beeldvlaggen in hun eenvoudig-
sten vorm. Op zich zelf is de keuze hij het geringe aantal der zes
heraldische kleuren en met inachtneming van de regels voor de
plaatsing der kleuren, dat n.l. de „kleuren" (zwart, rood, blauw,
groen) niet onder elkaar maar aan de „metalen" (geel en wit)
moeten grenzen, zeer beperkt. Frankrijk voerde witte en Engeland
steeds roode kruisen. Het roode kruis op een wit veld geldt in
de geheele middeleeuwen als het teeken van den ridder St. George
en wordt zoo door Barcelona, Genua en Engeland gevoerd. Een
van de oudste bekende kruisvlaggen is die van Marseille. Het
meest gebruikt wordt het witte kruis op rood veld, zooals door
Zwitserland Denemarken, Malta en Savoye toonen het met varia
ties.
Tegenwoordig zijn de bekendste kruisvlaggen de Scandinavische
en, in bewuste navolging hierop, de Finsche en de Letlandsche.
Bij Noorwegen en IJsland zien we, hoe door tweekleurigheid der
kruisen, en bij de Dominicaansche Republiek, hoe door twee
kleurigheid van de velden nieuwe variaties kunnen worden ge
schapen.
Een verdere, ,maar niet zeer vaak voorkomende kruisvorm is
het schuinkruis, dat eigenlijk steeds duidt op den heiligen Andreas,
die de schutspatroon van Rusland en van Schotland is. Uit de
vereeniging van het Engelsche George- en het Schotsche Andreas
kruis ontstond de Unie-vlag van Groot-Brittannië door kleur-
wisseling schiep Peter de Groote de keizerlijk Russische handels-
vlag. Bulgarije en Estland hebben dat nagevolgd. Beide landen
verkregen daardoor nationaal-kleurige kruisvlaggen in drie
kleuren.
Twee staande kruisvlaggen te combineeren, namelijk de Savoy-
sche en de Genueesche, heeft het Koninkrijk Sardinië in 1814.
getracht.
Niet onvermakelijk is een bepaling van 14 Mei 1802, dat aan
vreemde, voor de vaart op Japan ingehuurde schepen geen vlag
mocht worden verstrekt, waarin een kruis voorkwam (N.l. Pla-
kaatboek). Dit werd bepaald op verzoek van de Japansche be
dienden. Op die schepen moest steeds een Nederlander aanwezig
zijn „om alle bedrog te eviteeren".
In 1908 is onze Koninklijke standaard ook tot den kruisvorm
teruggebracht.
NATIONALE. KLEUREN.
Een geheel nieuwe toestand ontstond door de Fransche Revo
lutie. Een tot dusverre nauwelijks van aanzien geacht voorwerp,
eigenlijk een mode-artikel, namelijk het tot omhoogbinden van
een hoed dienend strikje, werd plotseling van groot politiek be-
24
