WLADIWOSTOK.
De haven werd gesticht door den Russischen gouverneur van
Oost-Siberië, Murawief, die zijn schepping den trotschen naam
gaf van Wladiwostok Heerscher van het Oosten. De naam was
niet slecht gekozen, want tot den Russisch-Japanschen oorlog in
19041905 kon een groot deel van Ruslands toenemenden invloed
in den Pacific worden toegeschreven aan het bezit van deze stra
tegisch gunstig gelegen haven. Bij den Vrede van Portsmouth
bleef Wladiwostok in Russische handen.
De ineenstorting van het Tsarenrijk in den vorigen wereldoor
log had tot gevolg, dat Japan tijdelijk Wladiwostok en eenige
andere plaatsen in Oost-Siberië bezette. Ongetwijfeld zou het
deze steden hebben behouden, indien niet Engeland en Amerika
druk hadden uitgeoefend om zijn troepen terug te trekken, het
geen in 1922 geschiedde. Amerika's standpunt was begrijpelijk
liever Rusland dan Japan tot buur van Alaska, aan den over
kant van de Bering Straat. Want Rusland was geen groote zee
mogendheid in den Stillen Oceaan en Japan wèl.
In 1924 nam de Sovjet-regeering den Chineeschen Oosterspoor
weg over, waardoor de verbinding van Wladiwostok met Euro-
peesch Rusland geheel in Russische handen kwam. In 1935 bleef
den Russen door de gewijzigde machtsverhoudingen in Mantsjoerije
geen andere keus dan dien spoorweg aan Japan te verkoopen,
doch toen beschikten zij over een tweede, geheel onder Russische
controle staande lijn, welke langs de grens van Mantsjoerije loopt.
Doch daar deze lijn wel zeer dicht langs die grens loopt, zijn
zij overgegaan tot den aanleg van nog een andere verbinding,
de z.g. Baikal-Amoer Magistrale (Bam), welke vóór het Baikal-
meer van de „Transsib" naar het n. afbuigt en in een groote boog
voert naar Komsomolsk, het centrum van het in de Maritieme
Provincie gestichte industriegebied en gelegen aan den beneden
loop van de Amoer. Deze plaats is door een langs die rivier
loopenden spoorweg weer aangesloten op de oude railverbindingen
naar Wladiwostok.
Wladiwostok bleef Russisch en werd sterker naarmate Rusland
sterker werd. De strategische druk, door deze basis uitgeoefend,
werd door de Japanners terdege gevoeld. Het verhaal gaat, dat
de Japansche „strafexpeditie" naar de Changkufeng-heuvels in
1936 in feite een poging was, zich van Wladiwostok meester te
maken. Hoe het ook zij, het Japansche leger kwam toen voor het
eerst in contact met het Roode leger en werd smadelijk geslagen 1).
Sedert heeft Japan zich toegelegd op de vestiging en ontwikke
ling van een vlootsteunpunt slechts 110 km z.w. van Wladiwostok
63
x) Over de tweede krachtmeting in vollen vredestijd, te Machang in
Mongolië is nog minder bekend gemaakt. Echter was de Japansche nederlaag
hier zoo mogelijk nog grooter.
