157
behoefden in vele gevallen niet terugbetaald te worden, mits tanks of andere oorlogs-
benoodigdheden zouden worden vervaardigd. Maar uit de nieuwe fabrieken kwamen
zaken, met welke de defensie niet gediend werd.
Nu de Vereenigde Staten mede rechtstreeks in den oorlog betrokken zijn, mag
verwaoht worden dat de .regeering krasse maatregelen zal nemen om de fabrikanten tot
volledige medewerking te dwingen, al zullen hun winsten dan wellicht kleiner worden.
Amerika bezit het geweldigste industrieele productie-apparaat ter wereld, en wat ont
breekt issamenwerking van de ondernemingen op basis van een productieplan, waarbij
geheel de industrie als een eenheid beschouwd en beheerd wordt. Gecentraliseerde lei
ding, derhalve, met voldoende gezag om elke onderneming haar taak aan te wijzen.
Uit telegrafische berichten valt af te leiden, dat het streven der regeering van pre
sident Roosevelt inderdaad in deze richting gaat. In verband daarmee mogen we hopen,
spoedig te zullen vernemen in welken vorm de Amerikaansche vakbeweging tot de
oorlogsinspanning zal medewerken, en te zullen lezen van een herleving van de actie
voor aanvaarding van het z.g. plan-Reuther, volgens hetwelk de bouw van vijfhonderd
jachtvliegtuigen per dag mogelijk zal zijn.
Walter P. Reuther is de voorzitter van de afdeeling General Motors van de United
Automobile Workers, de groote vakvereeniging van arbeiders im de automobiel-industrie,
die aangesloten is bij het Committee for Industrial Organization. In September 1940
legde hij zijn plan aan de autoriteiten te Washington voor. Het werd gesteund door zijn
vakvereeniging, door Philip Murray, voorzitter van het C.I.O., en door Sidney Hillman,
destijds voorzitter van de National Defense Advisory Commission, die later benoemd
werd tot mededirecteur van het Office of Production Management, naast Mr. Knudsen.
Ook president Roosevelt stemde met het denkbeeld in, maar begreep, dat dit niet dan
na voorzichtig en tijdroovend manoeuvreeren kans zou hebben, aanvaard en uitgevoerd
te worden. De huidige oorlogstoestand' zal hiertoe allicht medewerken.
Dit plan-Reuther nu komt op het volgende neer.
Van de fabrieken en werkplaatsen der automobiel-maatschappijen in Detroit en om
geving was, toen Reuther zijn plan ontwierp, ongeveer de helft buiten gebruik de
potentieele capaciteit werd -lang niet benut. Duizenden technici waren er werkloos.
Een groot deel van de capaciteit der fabrieken van Fisher, Pontiac, Packard, General
Motors, Ford e.a. had voor de productie en voor de welvaart geen waarde. Ondanks dat
legde Packard de fundamenten voor een nieuwe fabriek voor vliegtuigmotoren, terwijl
Ford op het punt stond, hetzelfde te doen.
Om het verlies aan productievermogen dat door dit alles onvermijdelijk was, te
voorkomen, zou, volgens Reuther, noodig zijn, den werkloozen arbeid te bezorgen in de
leeg staande fabrieken en werkpaatsen, in plaats van nieuwe fabrieken en werk
plaatsen te bouwen, die eerst in de tweede helft van 1942 in bedrijf genomen zouden
kunnen worden. De ongebruikte machines en de ongebruikte technische werkkrachten
zouden benut moeten worden om volgens een tevoren nauwkeurig samengesteld schema
vliegmachines te bouwen.
Deze massa-productie zou moeten steunen op een weldoordachte arbeidsverdeeling.
Als Packard een nieuwe vliegfabriek bouwt en Ford doet dit eveneens, dan wil dit
zeggen, dat in de eene zoowel als in de andere fabriek tientallen groote en kleine onder-
deelen vervaardigd worden, waarbij een door Ford vervaardigd onderdeel van een soort
gelijk onderdeel van Packard afwijktwant elk dezer fabrieken bouwt een eigen vlieg
tuigtype. Zoo wordt arbeidsvermogen vermorstwant zou de productie geheel gericht
zijn op den bouw van vliegmachines van één bepaald type, dan zou elk der onder-
deelen in één fabriek in massa vervaardigd kunnen worden. Dit is de onontkoombare
consequentie van den eisch van arbeidsverdeeling tot tegengaan van verspilling van
energie.
Reuther stelde dus voor, vliegmachines van één bepaald type, en wel geheel meta
len Spitfires, te bouwen en elk der fabrieken en werkplaatsen van de automobiel-indus
trie in Detroit, in welke niet gewerkt werd, de vervaardiging van een of meer bepaalde
onderdeelen van de Spitfire op te dragen. Zoo zouden, om een voorbeeld te noemen,
de Buick-fabrieken krukassen kunnen maken, de Dodgefabrieken cylinders, de Hudson-
fabrieken kleppen, een andere vleugels, enz. In een groote werkplaats zou dan de mon
tage kunnen geschieden onder toezicht van bekwame technici.
Reuther en zij die zijn voorstel steunen zijn er van overtuigd, dat dank zij deze
organisatie reeds na zes maanden twintig vliegmachines en dan al spoedig vijfhonderd per
dag, of wel 150.000 per jaar, gebouwd zouden kunnen worden.
Zou dit plan aanvaard zijn, dan zouden in verband ermee tal van vraagstukken rij
zen, onder welke zeer belangrijke, die echter geen van alle onoplosbaar zouden wezen.
