39
1. de doodstraf voor zware misdrijven, als moord, vergiftiging
enz.
2. boeten en schadevergoedingen.
Gevangenisstraf kent men niet.
Misdadigers, wier zaak nog niet is berecht, worden aan een
der palen van de Balai of van het huis van den poetjoek met
een ketting vastgelegd.
Beschikt men voor de beslissing van geschillen niet over voldoen,
de bewijsmateriaal, dan neemt men zijn toevlucht tot het gods
oordeel, dat als regel op een der 3 volgende wijzen wordt toegepast:
16 Men laat de beide partijen onder water duiken.
Die het eerste boven komt heeft haar zaak verloren.
Men noemt dit „bersalam ajer."
2e Men schrijft den naam van elk der partijen op een afzon
derlijk stuk papier en legt de beide stukken naast elkan
der op een bord, waarboven de doekoen, onder het prevelen
van tooverformulieren, een sleutel aan een touwtje laat
slingeren.
Het papiertje, naar welks zijde de sleutel het meest afwijkt,
wijst den naam van den winner aan.
3e Men schrijft de namen der partijen elk op een afzonderlijk
stuk papier, wikkelt elk der papiertjes in droge klei, die
tot een bal wordt gemaakt en werpt de beide balletjes in
een kom met water.
Het balletje, dat het eerst opengaat bevat den naam van
de verliezende partij.
Daar men meer en meer gaat inzien welke waarde eene der
gelijke rechtsspraak heeft, komt het zeer veel voor, dat de par
tijen met de uitspraak van het godsoordeel geen genoegen nemen
en dus op deze wijze het geschil slechts wordt verergerd.
11, Inkomsten der hoofden en belastingen.
Heerendiensten, zooals op Javaworden niet verricht.
Werken van algemeen nut worden door de bevolking ge
zamenlijk uitgevoerd, zoodra zulks noodig is.
De hoofden kunnen evenwel hunne ladangs door hunne on-
derhoorigen doen bearbeiden.
De gewone inkomsten der hoofden zijn