40
stampen onder toezicht van militairen, zoodat reeds spoedig
vele stampers aan het werk waren.
De ondervinding had mij geleerd, dat bij doorgezetten arbeid
elk stampblok, bediend door 5 dwangarbeiders, gemiddeld per
dag 50 KG-. rijst kan leveren.
G-roote kudden paarden, runderen en karbouwen liepen in
de nog niet bewerkte sawah's rond, zoodat ook aan vleesch
geen gebrek behoeft te zijn.
Met uitzondering van pluimgedierte (eenden worden in de
Gajölanden naar het schijnt niet aangetroffen), vindt men in de
gampöngs betrekkelijk weinig voedsel voor de colonne.
De kleine tuintjes bij de huizen leveren weinig op en de
weinige vruchtboomen (pisang en limoensoorten) dragen vruch
ten van zeer inferieure kwaliteit.
Een groot gemak voor den soldaat is het echter, dat elk huis
overvloedig voorzien is van matten, aarden kook- en ander
gereedschap en van brandhout.
De in elke woning aanwezige tallooze haarden en kookplaatsen
vormden een ongerief, omdat die eerst moesten worden opge
ruimd, alvorens het huis voor bewoning geschikt werd.
De G-ajö gampöng gelijkt eenigszins in bouworde op een
Duitsch boerendorp. De huizen staan vrij regelmatig langs vrij
breede gampöngstraten en elk erf is vrij goed afgepaggerd.
Bij de woning van het hoofd of van de Stamhoofden ver
wijden de straten zich tot vrij ruime dorpspleinen en een
weinig buiten de gampöng staan de meusigit en de meunasah.
De meunasah's zijn zeer groot en bestaan dikwijls uit 2 a 3
flinke huizen, omdat er zeer vele ongehuwde mannen moeten zijn
Opvallend is het, dat de gampöng niet in een bosch van vrucht
en andere boomen is gelegen, zooals men gewoon is te zien. De
zon kan flink toetreden.
Hier boven regent het niet, doch het mist vóór 8 uur 's mor
gens en na 4 uur 's middags dikwijls.
Er valt dan fijne motregen, zooals in den herfst in Europa.
3 October
De achterste halve divisie en de trein komen te 8 uur voor
middag in het bivouak aan, waarop de opnemers, weder onder