107
per ossenwagen, en getuigt Makins o. a. erzeer gunstig over. 1>
Een bezwaar tegen het vervoer per ossenwagen zoude zijn, dat
de Boeren hunne ossen in hoofdzaak 's nachts en in den vroegen
morgen laten trekken.
Wij zelf vonden dit bezwaar van nachtelijk trekken gering; en
evenmin konden wij het tweede bezwaar, dat dikwijls geopperd
wordt, deelen, t. w. de langzaamheid; hadden wij bij onzen trek
ossenwagens ingehuurd, welke 's nachts opreden, dan bleek het
steeds, dat het verschil in aankomst met de rest van ons transport,,
dat per muilwagen ging, slechts weinig bedroeg en zeer zeker
niet opwoog tegen de veel grootere eenvoudigheid in voeding
en behandeling en de veel minder voorzorgen, die bij ossen
wagens noodig zijn.
Muildieren moeten om de 2 a 3 uren rusten, en zoo vordert
men slechts zeer langzaam. Wij hadden in het geheel tot onze-
beschikking
lo. Den genoemden bok- of muilwagenvoor ziekentransport zeer
geschikt; de lijders, die ambulant waren, prefereerden natuurlijk,
als ieder rechtgeaarde Boer, het slapen beneden den wagen op
het veld. Bij onzen laatsten tocht, toen wij geen zieken meer
bij ons hadden, was deze wagen voor ons doctoren bestemd, en
wij hebben er een prachtig verblijf in gehad.
2o. Een door de Transvaalsche Regeering gerequireerden zieken
wagenafkomstig uit een der mijnen; de wagen had zeer breed
spoor en was ingericht voor vier zieken, liggende op brancards,
welke in de wagens hingen. Daar de wagen tamelijk sterk
schommelde, was hij als ziekenwagen nu niet zoo heel geschikt,
alhoewel hij heel ruim was. De bespanning bestond uit 6 a 8
muildieren.
3o. Een grooten vierradigen vrachtwagen van de Zuid-Afri-
kaansche Spoorwegmaatschappij afkomstig. Hij was over de
geheele lengte overdekt met een hooge kap van impermeable
stof; de wagen werd getrokken door 8 muildieren. Alhoewel
zeer ruim en geschikt voor een 6tal liggende lijders, had d&
wagen overdag het bezwaar van zeer warm te zijn; bij een
grooteren trek diende hij als dames ver blijf.
1) L. C. pag. 33.
