8
„genwicht gegen die Schwerfalligkeit und Unbeholfenkeit der
militarischen Diensteseinrichtungen". (Generalarzt Julius Port
Den Kriegsverwundeten ihr Recht." Zweiter Mahnruf. Stuttgart
1899 pag 20.)
De eerste taak, die ons wachtte, was ons op de hoogte te
stellen van en in contact te komen met den officieelen genees
kundigen dienst der oorlogvoerende staten.
Een eigenlijk persoonlijk verantwoordelijk hoofd van den ge
neeskundigen dienst bestond bij het Boerenleger niet.
Alleen bij het korps der Transvaalsche Artillerie was een
officier van gezondheid, aan wien eenigermate de leiding zoude
zijn opgedragen, maar deze geneesheer was reeds bij een der
eerste gevechten in Natal gesneuveld.
Een vervanger was niet aangesteld.
Op de vereeniging van vrijwillige ziekenverpleging, het Trans
vaalsche Roode Kruis, rustte de taak van den geneeskundigen
dienst; het wemelde te Pretoria van Roode Kruis-mannen en
-vrouwen.
Al dadelijk bleek het mij, dat de werking van het Roode Kruis
eene tweeledige was, t. w.
lo. eene voorziening in geneeskundige hulp, uitgaande (in naam)
van het Centraal Comité van het Transvaalsche Roode Kruis.
2o. een inlichtingsdienst betreffende de zieke, gewonde, gesneu
velde en overleden burgers, en evenzeer betreffende gevangen
Engelschen.
Deze dienst stond onder leiding van het „Informatie-bureau
te Pretoria" met Prof. Dr. Molengraaf! aan het hoofd.
Zoo goed en accuraat en systematisch als deze laatste dienst
werkte, zoo slordig, ontechnisch en onsystematisch was de eerste
dienst ingericht.
De beide genoemde takken van dienst werkten geheel afzon
derlijk en slechts bij intuïtie was Prof. Dr. Molengraaff er toe
gekomen om hetzelfde stelsel te volgen als bij continentale legers
in gebruik, n. 1. den inlichtingsdienst deel te doen uitmaken van
en te stellen onder de beschermende bepalingen van de eigen
lijke Roode Kruis-vereenigingen.
Wij zullen de werkingen van het bureau van inlichtingen in
een afzonderlijk hoofdstuk behandelen en ons thans bepalen tot;
