12
ment behoorendedeze stationnaire hospitalen waren volkomen
modern ingericht.
Door plaatselijke comite's, gesteund door het Gouvernement,
waren tijdelijke hospitalen opgericht in eenige plaatsen van
Transvaal en Vrijstaat met plaatselijke geneesheer en aan het
hoofd; zoo te Heidelberg, Krugersdorp, Kroonstad (later over
genomen door de Russisch-Hollandsche ambulance), Vrijheid (dooi
de Russische ambulance overgenomen).
Voorts waren er eenige hospitalen door particulieren uitgerustzoo
•o. a. het Bourke's hospitaal te Pretoria, waar de gevangen Engelsche
■officieren behandeld werden door een Engelsch particulier ge
neesheer van Pretoria, en hetwelk uitgerust was door den ei
genaar eener groote Engelsche store aldaar.
Bovendien waren er te velde nog eenige zeer typische verple-
gingslichamen, onbestaanbaar in eiken anderen staat dan bij
■de Boeren: het waren kleine veldambulances zonder genees-
heeren, eveneens uitgerust door eenige of meerdere particulieren,
predikanten, handelsfirma's, welke laatsten, meestal Engelschen,
op deze wijze hunne aanhankelijkheid aan de Boerenzaak wil
den bewijzen zoo o. a. een ambulance uit de stores van Beckett
te Pretoria; eenig winkel-personeel fungeerde als helpers, deels
om, Engelsch zijnde, op deze wijze eene uitzetting uit de Trans
vaal te ontloopen, deels om van commandodiensten vrij te raken.
Voegt men nu nog bij al deze diverse soorten verplegings-
inrichtingen een groot aantal hulpvaardige dames, die, bran
dend van ijver, absoluut zieken verplegen wildenbedenkt men
nu, dat aan al dit zeer vreemdsoortige personeel, door het Hoofd
Comité van het Roode Kruis te Pretoria zoo goed als blinde
lings certificaten waren uitgereikt, dan kan men zich eene
voorstelling maken van welk een gehalte het ambulance-per
soneel in de eerste maanden van den oorlog was. Te verwon
deren valt het dan ook niet, dat de Boerencommandanten, al
wat bij ambulances behoorde over één kam scherende, de ambu
lances allesbehalve goedgezind waren, en dat dit personeel veelal
onder verdenking stond van ettelijke verraders, om niet te
zeggen spionnen, onder zich te hebben.
In de medische behoeften aan het front werd op sommige
plaatsen niet, op andere zeer slecht voorzien; het Centraal
