15
De communicatie tusschen het front en de hospitalen werd
nu onderhouden door een viertal hospitaaltreinen, alle op voor
beeldige wijze gemaakt en ingericht door de Z. A. S. M.
Ik laat van dezen trein eene beschrijving hier volgen
(zie blz. \1)
Het ligt voor de hand, dat daar, waar van eene eigenlijke
organisatie geen sprake was, er aan den bestaanden toestand dit
groote gebrek kleefde, aan elke niet georganiseerde hulp eigen,
dat de samenwerking tusschen de verschillende geledingen
van het organisme zeer gebrekkig was. Vooreerst wist men
niets van de nabij liggende commando's, noch hunne ligging,
noch hunne sterkte, laat staan hunne geneeskundige hulp Het
gevolg was, dat het voor de geneesheeren bij de commando's zeer
lastig bleek, dat zij niet alleen voor behandeling enz. hadden
te zorgen, maar dat zij ook nog voor hunne gewonden naar
transportmiddelen enz. moesten omzien, om hunne zieken in
nabij gelegen veldhospitalen te brengen. Verschillende docto
ren klaagden daarover, maar bij de slechte informatie, die men
kon krijgen, was het niet mogelijk anders te handelen. Trou
wens de bevelvoerende officieren wisten meestal zelf niet, wat
er noodig was aan geneeskundige hulp.
Een typisch voorbeeld hiervan maakte ik zelf mede. Aan
vang Februari werden bij de gevechten te Koedoesberg niet
minder dan 6 ambulances opgeroepen (de Duitsche ambulance
te Jacobsdal, onze ambulance uit het lager van Generaal Cronjé;
verder de Zweedsche ambulanceen die van Dr. Dyer uit hetzelfde
lager en nog 2 ambulances uit de buurt van Kimberley) en
dat alles gold een drietal dooden en ongeveer (precies wist men
het alweer niet) zeven gewonden, die bij aankomst (wij waren
het eerste ter plaatse) reeds verzonden bleken te zijn.
De tocht naar Koedoesberg was vrij vermoeiend en langdurig
(ongeveer 8 uur rijdens); buitendien was er nog het volgende
bezwaar aan verbonden de weg er heen liep van de Magers-
fonteinstelling vrijwel West- N. W. door Griqualand West.
Ware het nu aan de Engelschen gelukt om tusschen de plaats
Kameelshoek, waar wij te Koedoesberg lagen, en het in hunne
handen zijnde Modderrivierstation door te breken, dan waren
alle 6 ambulances afgesneden en zou de geheele stelling van