61
De gestrafte kaffers, die voor dat werk bestemd waren, wei
gerden het uit te voeren en buitendien was het eene onver
klaarbare lichtzinnigheid der Engelsche autoriteiten, om op elke
plaats, welke zij in bezit namen, telkens aan te vangen met alle
gevangenen in vrijheid te stellen. Weet men daarbij, dat kaffers,
wanneer de Boeren vertrokken, direct begonnen voor het werken
te weigeren dan wel drosten, zoo kan men zich voorstellen, dat
het ledigen der tonnen al heel gebrekkig ging.
Op andere plaatsen in den Oranje-Vrijstaat is het zinkput-sys
teem (een eenvoudig gegraven put) in zwang en lieten wij daar
voor de ontlediging der inodore-potten enz. putten graven.
Waterverzorging.
Deze is een waar kruis in Zuid-Afrika. Men moet over de einde-
looze en waterlooze vlakten gezworven hebben, om het gemis
aan watervoorziening te kunnen begrijpen. In de dorpen zelve
zijn putten meestal op elk erf aanwezig. Vele boerenplaatsen
hebben „Poynton Waterwheels"; het water wordt opgepompt
door een wiel met schepbladen, dat door den wind in beweging
gebracht wordt. Daar het water van tamelijk diep liggende lagen
afkomstig is, was het meestal zuiver en, na filtratie, voor drink
water goed bruikbaar.
Waar wij dit water konden krijgen (Petrusburg en Brandfort),
werd het gefiltreerd door het Engelsche, in een rottaumand ver
pakte, koolfilter, welk filter wij steeds bij ons hadden, dan wel
het werd, op de voor Zuid-Afrika inheemsche wijze, opbewaard
in z. g. waterzakken. Een waterzak bestaat eenvoudig uit een
van zeildoek (Duck No. 5) vervaardigden zak, waarin de hals
van een flesch bevestigd wordt, benevens een beugel van gegal
vaniseerd ijzerdraad, waaraan de zak hangt.
Dit middel van wateropbewaring is prachtigdoor de capillaire
werking der linnen vezels wordt de zak weldra waterdicht, maar
in de zeer droge atmosfeer verdampt er voortdurend aan de
buitenvlakte veel water en wordt het hierdoor in den zak zeer
koel gehouden. De zak houdt in 1 a 1,5 Literzonder hem gaat
een Boer nimmer op marsch, hij hangt den zak dan aan het
zadel of aan den buikriem van het paard.
