69
■of klappa, soms van katjang, terwijl zoo mogelijk, om deze
sajoer aangenamer van smaak en krachtiger te maken, één
of twee kippen er in gekookt werden. Bovendien ontvingen
'de lijders te 12 uur nog eene krachtige vleeschsoep, getrokken
van karbouwen- of rundvleesch en eene groote hoeveelheid daar
in uitgekookte pijpbeenderenhet in de soep aanwezige vleesch
werd mede verdeeld, 's Namiddags werd bij de gekookte rijst
weer sajoer verstrekt, zoo mogelijk nog overgebleven soepdaar
nevens ontvingen de lijders thee of koffie.
In het bivak te Bambél was ik herhaaldelijk in de gelegenheid
aan zieken en gewonden kalfsvleesch te verstrekken, hetzij
als soep, hetzij, indien daarvoor tijd beschikbaar was, gebraden.
Aan enkele zwaar of bijzonder gewonden en sommige lijders
■die uit hoofde van hun ziektetoestand daarvoor in aanmer
king kwamen, bv. typhus- en andere buiklijders, werd een bij
zonder dieët voorgeschreven, waarbij ruimschoots van verver-
■schingsartikeien kon worden gebruik gemaakt, bv. chocolade,
blikkenmelk, pepton, sago in melk, arrowroot of maizena in
melk, Marie-beschuit, zelden van somatose. Gewonde Europeanen
kregen nogal eens karnemelk met gort of werden soms door
bemiddeling van den commandant der mobiele colonne van
Koeala Simpang onthaald op volksspijs, zoetemelksche kaas, een
■enkele maal op cakes en gehakt uit blik. Geraakte de kippen-
voorraad uitgeput, dan bestond af en toe gelegenheid eenden
aan de zieken te verstrekken, hetzij toegediend als eenden
soep, hetzij in de sajoer gekookt. Daar de ziekensterkte in de
ziekenzaal te Koetö Lintang geruimen tijd vóór de evacuatie
wisselde tusschen 30—60 lijders daags, eischten het gereed maken
•der spijzen en de verschillende dieëten voor bijzondere zieken,
in aanmerking genomen het gebrekkig keukenpersoneel waar
mede gewerkt moest worden, van de zijde van het geneeskun
dig en het hospitaalpersoneel steeds nauwkeurig en voortdurend
toezicht, en daarnevens herhaalde controle.
2e. Op marsch.
Aangezien op marschdagen als regel van 's morgens 7 uur
met enkele rusten werd doorgemarcheerd tot 's namiddags het