89
reeds te voren op mijn last klaargemaakte voeding (gekookte
rijst, kalfsoep, koffie, enz.) voor de gewonden gereed stond.
Juist na afloop van het gevecht kwam de colonne van Medan,
onder bevel van kapitein Wilhelm, aan, waaraan toegevoegd was
de officier van gezondheid der 2e klasse de Boer, medebrengende
een grooten voorraad ververschingsartikelen, zoodat deze den
volgenden dag op ruime schaal aan gewonden en zieken verstrekt
konden worden. Den volgenden dag werden alle nieuwe en
oude gekwetsten nagekeken en verbonden, hetgeen 's morgens
te 7 uur begon en 's namiddags te 5 uur, met J uur rust voor
't middagmaal, beëindigd was. Den 27en Juni werden alle ge
wonden die naar Medan geëvacueerd zouden worden in het
bijzijn van collega de Boer verbonden.
De bovenbeschreven korte mededeelingen betreffende de in
richting der hulpverbandplaatsen en de werkwijze der ambulance
bij de vermeestering der verschillende versterkingen veroorloven
de volgende gevolgtrekkingen.
Ie. Een algemeene regel voor de aanwijzing eener plaats
waar de ambulance werkzaam zal zijn is niet te gevendie
plaats zal voor elk gevecht afzonderlijk door den colonnecom
mandant in overleg met den chef der ambulance worden vast
gesteld in verband met weersgesteldheid, geaardheid van het
terrein en aanwezigheid van gezichtsdekking, van goed water
en met het punt van aanval.
2e. Wegens de meestal geringere draagwijdte der grootendeels
verouderde vuurwapenen des vijands, de onzuiverheid van zijn
schot, het geringer doordringingsvermogen der vijandelijke pro
jectielen, kon de hulpverbandplaats steeds zeer dicht bij, ja zelfs
op de plaats des gevechts gekozen worden. Dit had het zeer
groote voordeel dat gewonden met levensgevaarlijke bloedingen
spoedig geholpen konden worden, waardoor zij voor een ver-
bloedingsdood behoed werden, terwijl het bloedverlies van andere
gekwetsten tot een minimum beperkt kon worden, waardoor
het weerstandsvermogen dier gewonden niet veel behoefde te
dalen, hetgeen weer aan eene snelle genezing en een krachtiger
reactie bij eventueel volgende wond-infectie ten goede kwam.
3e. Eene aseptische wondbehandeling op het gevechtsterrein
behoorde tot de onmogelijkhedendaarentegen was eene ge-
