133
In sommige kampongs werden potten met suikerrietstroop
gevonden, die vooral voor zieken en gewonden eene ware ver
snapering was.
Het stelsel der voeding, op onze colonne toegepast, bestaat
dus zooals uit het bovenstaande blijkt daarin, dat alleen de
niet verkrijgbare, noodzakelijke artikelen bij den trein werden
medegenomen, terwijl verder geleefd werd van de voortbreng
selen der landstreek waarin verbleven en geageerd werd. De
toepassing dezer methode heeft uit. de verkregen ervaring ge-
hurende den geheelen duur der excursie hare practische uit
voerbaarheid volkomen bewezen. Nu waren de omstandigheden
in zooverre gunstig, dat men ageerde in welvarende streken
waar volop paddie was en een ruime veestapel gevonden werd,
terwijl de sterkte der colonne in verhouding tot deze hoeveel
heden betrekkelijk gering was.
Het lijkt mij toe dat dit stelsel in dun bevolkte en armoedige
landstreken, vooral wanneer ook grootere troepenmassa's gevoed
moeten worden, op moeilijkheden zal stuiten, te meer indien
men voor zijn verblijf niet de gunstigste tijdstippen der rijst-of
ketellaoogst kan uitkiezen, dan wel in landschappen ageert,
waar de rijstbouw zoo goed als niet wordt uitgeoefend. Eene
voorproef hiervan ondervond de colonne op haren marsch door
de Pak-pak- en onafhankelijke Bataklanden, waar werkelijk met
eenigen spoed doorheen getrokken moest worden, daar rijst en
maïs slechts in zeer geringe hoeveelheid verkrijgbaar waren, en
hoewel ketella volop gegeten kon worden, lijkt mij de waar
schijnlijkheid zeer groot, dat op den duur, in verband met de
van den troep te vorderen zware diensten, de validiteit der
•colonne, slechts met ketella gevoed, belangrijk zal dalen.
Een ander principe, ook bij deze colonne toegepast, bestond
daarin, dat ieder voor zich zijne spijzen en dranken diende
gereed te maken; daartoe droeg elk maréchaussee zijn eigen
geëmailleerd ijzeren pannetje bij zichde dwangarbeiders, die bij
den aanvang der excursie aanwezig waren, eveneens, doch de
later aangekomenen een etensblikje. Ook dit stelsel heeft prac-
tisch uitnemend voldaan, de voordeelen zijn de volgende: le dat
de trein niet onnoodig behoeft uitgebreid te worden met dragers
voor kookketels en de bij de keuken behoorende andere voor-
