147
geheerscht hebben, veroorzaakt door een man uit Deli, die, onder
weg reeds ziek zijnde, toch doorgegaan was naar de kampong
Lawé Sagoe, alwaar de pokken zich bij hem openbaarden.
Genoemde pseudo-vaccinateur Ismail, die de vaccinatie-bewer
king vroeger van zijnen vader herhaaldelijk had afgezien, entte
de bewoners dier kampong met stof uit de pokpuisten van
bovengenoemden lijder verkregen, doch aangemengd met moe
dermelk. Op deze wijze wist hij de epidemie te Lawé Sagoe
tot een minimum aantal lijders te beperken en tot deze plaats
alleen. Aldus ingeente personen zouden nimmer aan de daardoor
kunstmatig opgewekte pokken overleden zijn. Ook werd door
genoemden vaccinateur de inhoud van pokpuisten verzameld, in
kleine opgehangen fleschjes opbewaard, gedroogd en later met
melk aangemengd gebruikt, wanneer aan pokstof behoefte be
stond. Vroeger moeten zware epidemieën in de Alaslanden ge
heerscht hebben, zoodat soms wel een 50-tal menschen en meer per
kampong stierven, de rest trok dan in wilde vlucht de bosschen
in, om aan het infectiegevaar te ontkomen. Deze vaccinateur
deelde mede dat de bevolking zich zeer gewillig aan zijne vacci
natie onderwierp; ook een broer van hem oefent te Ntoealang
de functie van mantri tjatjaruit. Voor de kunstbewerking zelve
wordt een klein mesje genomen, dit met water, soms ook met
zeep schoonmaakt, daarna de in te enten arm met water gerei
nigd, vervolgens per arm drie steek-entingen gedaan, de gevacci
neerde plaats met eenen witten lap omwikkeld en het verbod
uitgevaardigd de eerste 3 dagen te badenden 4en en 5en dag
is zulks geoorloofd en dan komt de „koorts goed door" zeide
Ismail.
Het honorarium per ingeënt persoon zoude 1 dollar bedragen
en volgens eene met een lach gepaard gaande mededeeling,
zoude hij reeds een duizendtal personen gevaccineerd hebben.
Deze eenvoudige en practische man heeft, niettegenstaande hij
op gebrekkige wijze werkte en zich zijne verleende hulp goed
liet betalen, onbewust aan de Alasbevolking zeer groote diens
ten bewezen. Tenslotte deelde hij mij op gedane navraag me
de dat hij niet in contact stond met officieel door de Regeering
aangestelde vaccinateurs in het Delische en nimmer uit deze
streken koepokstof bekwam.