134
legen op een heuvel eenige honderden meters van het strand,
waardoor de drinkwatervoorziening zeer werd bemoeilijkt. Het
andeie bivak lag aan 't strand. Het werd nu wenschelijk
geacht het bovenbivak te verlaten, ten einde een onnoodige
opvoer van vivres enz. derwaarts te voorkomen, terwijl daar
door tevens de wachtdiensten bij het vivresdepöt op het strand
zouden worden verlicht.
Aanvankelijk werd de Geneeskundige dienst te Paré-Paré
waargenomen door een Officier van Gezondheid aldaar in gar
nizoen, later bood een Officier van Gezondheid van de Marine
hulp, terwijl sinds daar geen oorlogschip meer was gestationneerd,
de dienst werd gedaan door een gediplomeerd korporaal-zieken
verpleger.
De ziekenzaal in het bivak was eenvoudig maar netjes ingericht,
voorzien van baleh-baleh's met stroo- of bultzakken. De lijders
afkomstig van Rappang werden hier zoolang verpleegd tot
er een gelegenheid tot evacuatie naar Makassar bestond.
De Officier van Gezondheid van Rappang zou voortaan van
tijd tot tijd Paré-Paré bezoeken, terwijl te Rappang zelf een
goed uitgeruste veldziekenzaal zou worden opgericht.
Met ingang van den 4den December werden het Commando
en de Staf der expeditie ontbonden verklaard; den Chefarts
werd opgedragen op of na dien datum naar Batavia terug
te keeren.
Voor zijn vertrek werden nog de volgende maatregelen voor
gesteld of genomen:
le. Op de Gouvernements-stoomschepen, die herhaaldelijk a
l'improviste voor het vervoer van zieken naar het hospitaal te
Makassar werden gebruikt, dienden voor den geheelen duur der
expeditie een paar bultzakken en eenige gevulde stroozakken aan
den gezaghebber in bruikleen te worden afgestaan.
2e. Het groot aantal zieken, vooral Europeanen, in 't hospi
taal te Makassar werd door den Chefarts voor een groot ge
deelte toegeschreven aan het verlangen om te Makassar te
zijn, waar bier en andere dranken benevens vrouwen te krijgen
waren. Verder heerschte er onder de Europeanen in de bivaks
te Bonto-Parang en Pakatto eenige ontevredenheid, omdat zij
in langen tijd geen traktement hadden uitbetaald gekregen,