157
gelegdhet transporteeren van 2 tandoes door 2 personen wordt
dan evenwel onmogelijk. Verder is het getal 15 in zooverre
ongunstig, dat het niet door 6 gedeeld kon worden.
De voorste troepen zouden, ten einde meer mobiel te blijven,
hunne min of meer zware zieken, die daartoe in aanmerking
kwamen met een tandoe en 2 dragers per zieke naar achteren
sturen ten einde bij de gevechtstreinen te worden medegevoerd.
De reservedragers moesten uit de dwangarbeiders bij de
laatste verbandgroep worden getrokkenzulks maakte, dat er
een enkele keer een te kort aan dragers bij die verbandgroep
ontstond. Dat het niet meer voorkwam is alleen te wijten aan den
bijzonderen gunstigen gezondheidstoestand bij de troepen gedu
rende de geheele expeditie en aan 't geringe aantal gewonden
door het vijandelijk vuur.
Eene andere regeling was evenwel met het oog op de ondeel
baarheid van 15 door 6 niet mogelijk.
Aanbeveling zou het verdienen te doen bepalen, dat bij
iedere compagnie 6 tandoes met 18 dragers moeten worden
ingedeeld; dan zou voor iedere zieke een tandoe met 3 dragers
kunnen worden achtergetaten. Nu is het waar, dat het her
haaldelijk voorkomt, dat de dwangarbeiders van de verbandgroep
geen zieken hebben mede te voeren en dat hoogstzelden drie
of meer tandoes per compagnie zijn belegd, zoodat in den regel
met het toegestane aantal van 15 dragers kan worden volstaan.
Men dient evenwel bij het vaststellen van een formatie ook
met betrekkelijk zelden voorkomende omstandigheden rekening
te houden, te meer daar van dat in den regel te groot aantal
dwangarbeiders, op een andere wijze zeer veel profijt kan wor
den getrokken. Zoo komt het herhaaldelijk voor, dat militairen
onderweg wegens een of ander intercurrente aandoening vrij
gesteld moeten worden van het dragen van hun veldzak of ransel
en niet zelden ook van het dragen van hun geweer en ammunitie.
De maréchaussée-compagnie rukte evenals de maréchaussée
op Atjeh uit zonder draagbamboes 1). De zeildoeken werden
1) Hinderlijk oponthoud ia daarbij niet uitgesloten en moet gevreesd worden, wanneer
alle draagstokken, zooals op Atjeh is gebeurd, worden achtergelaten. Wordt desnoods
een deel der tandoes zonder draagstokken medegenomen, dan kunnen de vrijkomende
draagstokken voor het vervoer van thee of drinkwater enz. gebezigd worden, om direct
bij de hand te zijn, zoodra alle tandoes tot vervoer van zieken moeten worden gebezigd
