39
inlichtingen, voorkomt, dat een objectief verslag over deze zaak is op
genomen.
Turkije behoort ook tot die landen waar de firma Krupp geschut heeft
geleverd zonder eenige vergelijkende beproeving. Of daarbij ook poli
tiek in het spel is geweest, daaromtrent behoeft men evenmin in twijfel
te verkeeren. Immers bij de interpellatie in den Duitschen Reichstag
door den heer Eickhoff werd gezegd, dat de Duitsche Botschafter in
Constantinopel de levering van het geschut door de firma Krupp heeft
bewerkt. En nu had de interpellatie daaraan juist haar ontstaan te
danken, dat de interpellant beweerde, dat er een eenzijdige voorliefde
zou bestaan hebben voor de firma Krupp en dat de firma Ehrhardt niet
mede had kunnen concurreeren.
Blijkens het verslag van den Duitschen Reichstag heeft Turkije zich
dus wel degelijk op grond van politieke overwegingen het geschut van
Krupp aangeschaft. De afgevaardigde Erzberger zeide„Es liegt die
Gefahr eines Monopols nahe. Der Staatssekretar des auswiirtigen Amts
hat kürzlich auf die dankenswerte Anregung des abg. Eickhoff erklart,
die beiden Firmen sollten sich einigen, wenn nicht, so miisste dem
Ausland gegenüber die altere Firma bei der diplomatischen Yertretung
berücksichtigt werden. Diese Erklaring ist uns geradezu unbegreiflich.
Die Monopolstellung einer Firma auch den Ausland gegenüber macht
die anderen Firmen auch unfahig das Monopol bei uns zu brechen."
Uit de Engineering heb ik aangetoond, dat in strijd met de bewering
van den Minister behalve Italië in de laatste jaren alle landen Krupp
loslieten, niettegenstaande zij tot op dat oogenblik op grond van hun
goede ervaringen konden zeggen, dat de firma Krupp leverde superieur
materieel. Zij gingen toch alle van Krupp in hoofdzaak naar Creusot
over. Eu behoeven wij geen oogenblik in het onzekere te verkeeren waar
uit bij de vergelijkende proeven de minderwaardigheid van het Krupp-
sche materieel is gebleken. De verschillende Rijken die deze proeven
hebben genomen, hebben zich daarbij niet beroepen op het ambtsgeheim,
maar over die vergelijkende proeven zijn tal van brochures verschenen,
die voor het publiek verkrijgbaar zijn. Het rapport van de proefnemingen
in Portugal heb ik hier bij mij, evenzeer als het rapport van de proef
nemingen in Griekenland.
Het rapport van Griekenland is wel zeer merkwaardig. Immers toen
daar moest beslist worden over de keuze van geschut, werd een commissie
benoemd waarvan voorzitter was Prins Nicolas, die zeer sympathiek
gestemd was voor het geschut van Krupp.
In een brief uit Athene van den 23sten Juli wordt daaromtrent dit
gezegd:
