70
in den verkooper, dit vertrouwen op den duur den kooper zal rouwen.
Inderdaad het marine-standpunt is niet houdbaar.
Geenszins echter wordt door mij beweerd en dat is ook het standpunt
dat door den heer Thomson is ingenomen dat Krupp geen goed materiaal
levert, evenmin als men kan beweren, dat andere concurreerende fabrieken
minder goed materiaal leveren zouden. Ik meen toch, dat van geen der
firma's is aangetoond, dat zij geen goed materiaal leveren, maar ten
opzichte van geen hunner behoort men in te nemen het standpunt van
onbepaald vertrouwen. Daartegen zij men op zijn hoede, want ten slotte
is het toch het eigenbelang dat boven drijft bij allen, al is het zeer ver
klaarbaar, dat de ambtenaren tot den door den Minister van Marine gestelden
regel komen.
Het gaat hun, dunkt mij, als ik een herinnering uit mijn rijerstijd mag
ophalen, als den leden der remonte-commissiën, met de keuze der paarden
belast. De zoogenaamde, onder ons, paardenkenners kwamen dan bij een
paardenkoopman die heel lang zaken had gedaan. In vergelijking van
hun kameraden waren zij inderdaad vaak groote paardenkenners, maar
tegenover den paardenkoopman, den vakman, bleven zij dilettant. Dat
voelden die heeren maar al te goed. En tevens stonden zij voor een
groote verantwoordelijkheid. Zou het nu niet zijn tegenover den vakman
op het gebied van geschutfabrieage als tegenover den paardenkoopman?
Men voelt wel, dat er verborgen gebreken kunnen zijn. Als nu de keus
eens slecht bleek te zijn? Dan moeten er dooden vallen ten zoenoffer.
De militaire toekomst is er mee gemoeid.
Ligt het voor de hand, dat, al gaat men niet zoo ver als de Minister
van Marine, men onbewust ongeveer deze gamma volgt: Krupp's eigen
reputatie brengt mee dat hij geen slechte waar ons levert. Bij Krupp
geen gevaar voor verantwoordelijkheidsgevolgen. Dus Krupp quand-mêaie.
Zoo redeneert men ook hier: wanneer ik bij Krupp neem, dan weet
ik, die firma heeft er zelf belang bij goed materiaal te leveren.
Zooals ik reeds zeide, bij Oorlog was het parool vroeger ook: Krupp
en anders geen. Dat ging daar zelfs zoover, dat, toen er een nieuw soort
affuit was ingevoerd door de firma Ehrhardt, die de uitvinding had ge
daan, de zoogenaamde wiegaffuit of wel de Rohrrücklauf-affuit, Oorlog
er niets van hooren wilde. Deze inrichting, die een zeer ingrijpende
verandering heeft gebracht in de bediening, in uitwerking en vuursnelheid,
daar de affuit niet meer uit de richtingslijn geraakte na ieder schot, kwam
eenvoudig niet in aanmerking, totdat Krupp zich had meester gemaakt
van het geheim van de firma Ehrhardt. Plotseling is Oorlog daarop tot
het nieuwe stelsel bekeerd. Sedert dien tijd heeft men dat systeem aan
vaard, hoewel het reeds vroeger door Ehrhardt was aangeboden. Eerst word
