75
In de Tweede Kamer voerden de Heeren Thomson, ter Laan, Verhey,
Duymaer van Twist en van Deventer ter zake het woord, werd het amen
dement van den Heer Thomson: „om den post van 470.000 als eerste
termijn voor de verwapening der Bereden-Artillerie van de begrooting
terug te nemen, tot tijd en wijle de minister, op grond van behoorlijke
vergelijkende proevende verzekering kon geven, dat de Volks vertegen -
woordiging gerechtigd is een zoo belangrijk hooger bedrag te voteeren,
dan waartegen andere firma's in staat zijn te leveren", gesteund
door de Heeren Eland, Goeman Borgesius, van Deventer, Roodhuyzen en
Schaper. Hoewel dit amendement met 47 tegen 15 stemmen door de
Kamer verworpen werd, schijnt het toch die uitwerking gehad te hebben,
dat de Minister in de Memorie van Antwoord op het Yoorloopig Verslag
der Commissie van Rapporteurs uit de Eerste Kamer stelde: „De onder-
geteekende meent er de aandacht op te moeten vestigen, dat eenige opdracht
tot leverantie vooralsnog niet is gegeven".
In de Eerste Kamer spraken alleen de Heeren Staal en van Löbon Seis
hunne meening uit en waren van oordeel, dat men voor deze verwapening
niet uitsluitend bij Krupp-materieel behoefde te blijven, doch dat ook aan
andere geschutleveranciers gelegenheid geschonken moet worden hun zaak
te bepleiten.
Uit al het voorgaande is te ontwaren, dat door het Indische Leger
bestuur eene geschutsoort van een ander kaliber wordt verlangd dan het
geschut, dat hier te lande beproefd werd. Reeds bij de beproeving van
dat materieel zat dit beginsel voor, wat het materieel der veld-artillerie
betreft, als valt af te leiden uit de ry-proeven gehouden met verzwaarde
stukken.
Overigens is hier, in verband met hetgeen het uitgezonden proefgeschut
te zien gaf en deed ervaren, op teekeningen, toelichtingen en prijsopgaven
van de firma Krupp voortgewerkt en tot een resultaat gekomen, zonder
tegenover andere goede geschut-fabrikanten op dezelfde wijze to han
delen.
Is dit niet een ietwat eenzijdige handeling? Waarom hier de economische
grondregel, „dat alleen door vrije mededinging het beste en tevens het
goedkoopste verkregen kan worden", werd losgelaten, is niet klaar. Tijd
toch was er in overvloed.
Evenwel door het optreden van de enkele leden der Volksvertegenwoor
diging werd toch aan den Minister van Koloniën de verklaring ontlokt,
dat de commissie door het Indische Legerbestuur aangewezen om de
bestelling van het geschut voor te bereiden, niet slechts het materieel
heeft te keuren, doch ook bemoeienis heeft met het bestellen. Dat thans
