6
zijn en inderdaad niet alleen in eene reeds zeer lang gevoelde
behoefde in onze militaire ziekeninrichtingen zouden voldoen,
doch bovendien eene voortdurende verplichte aansporing zou
den zijn om aan het onderzoek van bloed en excreta meer
zorg te besteden dan tot heden wel het geval is.
Deze onderzoekingen der faeces, urine, sputa, en van het
bloed, benevens de Widalsche reactie worden gedaan in een
afzonderlijk laboratorium, staande onder leiding van een spe
ciaal daarvoor opgeleiden en aangewezen Officier van Gezd.,
die zoodoende alle uitscheidingsproducten van de lijders uit
het geheele hospitaal onderzoekt en van de verkregen resul
taten schriftelijk op daarvoor bestemde gedrukte formulieren
mededeeling doet.
Hier zij medegedeeld, dat in dit hospitaal-laboratorium uit
sluitend de macroscopische Widalreactie gedaan wordt met
een in Washington zelf vervaardigd praeparaat bestaande uit
gedoode typhusbacillen, geconserveerd in formaline en ver
moedelijk identisch met het Ficker-diagnosticum. Naar me
dedeeling van den leider van dit laboratorium werd bij ver
gelijkende proefnemingen te Washington steeds bevonden
dat de macroscopische reacties met formaline-typhusbacil-
len suspensies steeds gevoeliger waren dan die met levende
culturen.
Het zoude zeker alle aanbeveling verdienen, dat deze vrij
eenvoudige reactie in alle militaire hospitalen verplichtend
gesteld werd en wel te doen door de Officieren van Gezd.
zelf en niet zooals hier te Batavia steeds gebruikelijk is door
bemiddeling van het geneeskundig laboratorium. Doode ty
phusbacillen suspensie voor deze reactie is in bovengenoemd
laboratorium steeds in ruime hoeveelheid aanwezig, zoodat
ten allen tijde en overal aan aanvragen voor het reactief
voldaan kan worden.
In het hospitaallaboratorium viel ons verder op een zeer
practische, electrisch gedreven sedimentator en een electrisch
smeltbad voor paraffine. Men toonde ons tevens eenige cul
turen van dysenterie-bacillen uit de Philippijnen, van welke
bacillen een groot aantal variëteiten voorkomt, zoodat het
verstandiger is niet van een Kruse-, Flexner-, Shiga-, Strong-
