met de cavaleriedivisie den linkervleugel van den vijand omvat
tend aan te grijpen en hem Noordwaarts terug te werpen, terwijl
de beide andere divisiën den aanval in front zouden voortzetten.
De omvattende beweging der reserve vorderde natuurlijk
tijd, zoodat het gevecht in front een sleepend karakter kreeg.
Scheidsrechters legden herhaaldelijk verliezen op en vertraag
den het voorwaarts gaan der 41ste Divisie. De Commandant
der 13de Divisie, die onkundig was gebleven van de opdracht
aan de reserve, besloot op eigen initiatief 's vijands linkervleugel
te omvatten, en breidde daartoe zijn front Zuidwaarts uit, waar
door de kracht op het Zuidelijk aanvalsfront aanzienlijk werd
verzwakt, zoodat het een oogenblik scheen, alsof Generaal Picard
dezen ongunstigen toestand bij de Roode Partij wilde benutten
tot het doen van een tegenstoot. Dit gebeurde echter niet; het
gevecht bleef sleepende. Inmiddels had om 10.30 v. m. de
Zouaven- en Chasseursbrigade de lijn der 1 3de Divisie gepas
seerd en reeds maakte zij zich gereed om met de cavaleriedivisie
op haren rechterflank de aanval te beginnen, toen plotseling
de Leider ingreep en de manoeuvre weder tot 8 uur 's avonds
deed staken.
Dit was jammer! Want de beslissing zou binnen enkele
uren gevallen zijn. Was de aanval gelukt, dan stond de weg
naar Belfort voor de Roode Partij open, in het tegenovergestelde
geval was de vesting verloren. De manoeuvre zou in ieder
geval geëindigd zijn, maar dit mocht niet, want den volgenden
dag zouden de Minister van Oorlog en de Ministerpresident
de manoeuvres komen bijwonen. Er moest dus nog een derde
manoeuvredag zijn. Daarom greep de Leider in en schiep
voor den volgenden dag eenen nieuwen toestand, waarbij de
sterkten van beide partijen werden gewijzigd.
De troepen bleven weder ter plaatse, waar zij zich bij het
staken der manoeuvre bevonden.
Korte critiek.
Ongetwijfeld heeft het ingrijpen van den Leider het nut
van de manoeuvre op den 12den September belangrijk
geschaad. Zelfs in de Fransehe vakliteratuur wordt dit erkend
en betreurd. Niettemin valt uit deze manoeuvre veel te leeren.
Extra bijlage 1. M. T. No. 33. 3
