16
voldoend aantal punten wordt gevonden van waar het terrein
kan worden ingezien. Wordt aan dezen eisch niet voldaan dan
laat de methode ons in den steek en jammer genoeg is dit maar
al te vaak het geval. Het ligt daarom voor de hand te trachten
het gezichtsveld van de camera te verruimen door de opname
van bovenaf, van uit de lucht te doen plaats hebben. Dit denk
beeld, dat reeds van ongeveer 60 jaren geleden dateert, heeft
men op verschillende wijze getracht te verwezenlijken. Interes
sant, vooral uit een geschiedkundig oogpunt, zijn b.v. de proeven
van een paar Oostenrijkers, nl Hauptmann SCHE1MPFLUG en
Ingenieur KAMMERER. Daarbij werd gebruik gemaakt van een
achtvoudige camera, waarvan één in het midden, bestemd om
met loodrecht naar beneden gerichte as te fotografeeren, en 7
andere, daaromheen en met de eerste vast verbonden, waarvan
de as onder een hoek van 45° naar beneden wees. Een groot
voordeel was daarbij, dat met een enkele opname een groote
terreinoppervlakte in beeld wordt gebracht, nl. een cirkel met
een middellijn nagenoeg gelijk aan 5 maal de vlieghoogte. Voor
een schaal van 1 25.000 werd een vlieghoogte van 2250 Af.
aangenomen, hetgeen dus overeenkwam met een beeldoppervlak
van ongeveer 100 K. M2. In vlak terrein kan worden volstaan
met het doen van een opname om de 7'/2 K. M.
Het zou mij te ver voeren, als ik U een ook maar eenigszins
volledige opsomming zou willen geven van de verschillende
systemen, die, vooral in Duitschland, zijn beproefd of uitgedacht.
Liever wil ik trachten U te schetsen, welke aanvankelijk onop
losbaar gedachte problemen bij de terreinopneming uit de lucht
moesten worden bestudeerd. Geheel anders dan bij de terres-
trische fotogrammetiie, waar met enkele eenvoudige berekeningen
kan worden volstaan en desnoods de bewerking geheel automa
tisch en grafisch kan geschieden, hebben we hier rekening te
houden met een groot aantal onbekenden. De azimutale richting
en de helling van de optische as op het oogenblik van de opname
zijn niet bekend, omdat het niet mogelijk is in een zich bewegend
vliegtuig die hoeken met voldoende nauwkeurigheid af te lezen
niveau, schietlood en kompas laten ons in den steek. Bovendien
kan men niet voorkomen, dat de camera tijdens de opname
zijdelings, d. w. z. om de optische as, wordt gedraaid. En wat
het belangrijkste is, de coördinaten van het punt, vanwaar de
foto genomen wordt, zijn geheel onbekend. Ziedaar dus tal van
