20
belooft voorloopig geen resultaat. Uitwerking van de gegevens
met een komparator, welke minder routine vereischt van het
personeel dat er mee werkt, blijft echter wel mogelijk, maar eischt
belangrijk meer tijd.
Stelt men zich echter tevreden met schetsmatige over
zichtskaarten, dan staat de zaak geheel anders en kunnen reeds
thans zeer waardevolle resultaten worden verkregen. Er zijn nog
tal van onbekende landstreken in onzen archipel, niet alleen op
Nieuw Guinee, maar ook op Celebes, Zuider- en Oosterafdeeling
van Borneo en in de Molukken, waar het juiste inzicht ontbreekt
omtrent het beloop der rivieren en bergruggen. Mocht het mogelijk
zijn met land- of met watervliegtuigen systematisch volgens een
vooraf opgemaakt plan het Oostelijk deel van den Archipel te
exploreeren, dan zou ik dit van harte toejuichen. Ik kan er voor
instaan, dat ook zonder ingewikkelde berekeningen en gecompli
ceerde apparaten het mogelijk zal blijken aan de hand van de aan
den topografischen dienst toe te zenden, van uit de lucht genomen
stereo-foto's waardevolle schetskaarten samen te stellen. Ik kan
niet beoordeelen of de organisatie van den vliegdienst een dergelijk
gebruik van vliegeniers en vliegtuigen zou toelaten en ook niet of
er uit een vliegtechnisch oogpunt onoverkomelijke bezwaren zullen
zijn, maar wel ben ik er van overtuigd, dat op die wijze voor het
kostbare oorlogsvliegwezen, hetwelk nu eenmaal absoluut nood
zakelijk is te achten zoo lang wij ons voorstellen met een georga
niseerde weermacht een eventuëelen vijand het bezit van ons
„grooter Nederland" te betwisten, in tijd van vrede een uiterst
nuttige taak zou zijn weggelegd.
Het tweede gedeelte van mijn voordracht eveneens in enkele
punten samenvattende kom ik tot de volgende conclusiën
le. Een dadel ij ke toepassing in Indië van de stereo-
autogrammetrie moet, vooral met het oog op de be
hoeften voor de technische diensten, bepaald worden aan
bevolen. Wel is het een nadeel, dat de „Stereographik
Gesellschaft" voorloopig nog geen filiaal hier te lande heeft
en de cliché's derhalve ter bewerking naar Nederland moe
ten worden opgezonden, doch de daaraan verbonden vertra
ging van 3 maanden lijkt mij niet onoverkomelijk.
2e. Een plan om de geregelde opmeting van de bui
tengewesten te bespoedigen door een fotogrammetrische op
neming van uit vliegtuigen acht ik op dit oogenblik
