110
doende sterkte, staande tusschen Maidos en Kritha de gelegenheid op de
binnenlijnen te opereeren. Dat, zooals Callwell het uitdrukt, „the Turks
were not so disposed on the 25th. of April as to be able to turn the princi
ples of interior lines to account," dat zij niet in staat waren voldoende
troepen op den eersten dag van een punt Noord van Gaba Tepe te zenden
naar de Zuidpunt kon geen overweging van den aanvaller zijn, om de
eenvoudige reden, dat hij de opstelling van den vijand absoluut niet kende.
Er is echter een andere geldige reden, die Hamilton er toe gebracht schijnt
te hebben niet met zijn hoofdmacht op een punt veréénigd op te treden. De
gegevens, die hem omtrent de kust ter beschikking stonden waren onvol
doende. Zijn eigen verkenning had die niet aangevuld of kunnen aanvullen.
Blijkens zijn rapport wist hij, dat ter weerszijde van Gaba Tepe lan
dingsgelegenheid bestond, maar meer noordelijk van dat voorgebergte „the
beach was supposed to be dangerous and difficult." Wat de kust Z. van
Baba Tepe betreft, the whole of the portion of the coast was so heavily
entrenched and so closely dominated by the batteries on the Kilia Bahr
that I had no opinion but to eleminate it from my plan." Daarentegen geeft
Hamilton als een der redenen, waarom in tegenstelling met Hellas hij N.
van Gaba Tepe een nachtelijke landing liet ondernemen, op, dat daar „the
beach was exclusive, the current weaker and the rocks less likely.
Het was dan ook zeer wel doenlijk geweest daar een grootere macht
te landen, vooral indien de onderneming tegen Kum Kale achterwege gelaten
was. Daar waren 3000 man en 4 vurmonden in 10 uur aan den wal gebracht.
Bij Anzac konden per échelon 1600 man gedebarkeerd worden en waren om
2 uur nam. 12000 man en de bergbatterijen aan wal. Toen eerst kon de
Turksche artillerie het ontschepen van meer artillerie beletten. Toch waren
bij Anzac des avonds 16000 man ontscheept, rond 10 echelons.
Met behulp van de bij Kum Kale gebruikte transportmiddelen zouden
dus nog naast het Anzackorps 15000 man ontscheept kunnen worden. Ook
had hier vóór 2 uur nam. een zeer goed gebruik gemaakt kunnen worden
van de River Clide. Bij goede voorbereiding had bij Anzac de geheele macht
geland kunnen worden op den 25en. Weliswaar beloofde de Hellas een be
tere operatiebasis te worden (er waren bij Gaba Tepe geen wegen naar het
binnenland en het bergterrein was zwaarder) doch de afstand tot het te
bereiken object was korter. Van Hellas naar het Noorden marcheerend zouden
op den langeren weg meerdere gunstige stellingen aan den verdediger ont
nomen moeten worden. Turksche troepen bij Hellas zouden door een landing
van het gebied bij Gaba Tepe afgesneden worden. Nu zou bovendien Anzac
Cove toch een basis moeten worden. De vraag of bij één landing over een
grooter kustgedeelte er voldoende ontwikkelingsruimte voor die grootere
macht geweest zou zijn moet bevestigend beantwoord worden: speciaal in
het Noorden (Suvla, Azmak Dere vlakte). Thans is het bezwaar van te
landen op een puntig deel van het schiereiland (bij Hellas) gebleken te zijn:
gemis aan ruimte om te opereeren, zoodat uitsluitend frontaal aangevallen
moest worden. Doch Hamilton beschikte niet over gegevens noodig om er
een besluit tot landen met de hoofdmacht op de Westkust, op te gronden.
Ook schijnt het rapport van Admiraal Limpus hem mede tot het kiezen van
Hellas gebracht te hebben, daar deze bij Gaba Tepe slechts een krachtige
schijnbeweging (a feint in considerable force) wilde.
Het verschil in verloop der landingen bij welke geen en bij welke wel
tegenstand werd ondervonden, wijst duidelijk op de voordeelen verbonden
aan de keuze van een plaats, waar de verdediger waarschijnlijk met geen of
weinig kans op een landing rekent, z.g. ongunstige punten dus. De ver
dediger zal dus goed doen, ook aan zoodanige punten zijn volle aandacht
te wijden. Men moet niet vergeten, dat infanterie en mitrailleurs, die het
eerste en desnoods tweede echelon zullen uitmaken, eenmaal geland zijnde,
overal hun weg vinden. Er bestaat maar weinig terrein, dat voor infanterie
onbegaanbaar is.
De inscheping bij Y is een leerrijk voorbeeld voor de waarde van goede
samenwerking met de scheepsartillerie, wanneer het terrein daartoe gun-
ndingen bij V. en W. geven voorbeelden van de moeilijkheden
1) Zie hierover alweer de bjjlage H's D.
