Ill
eener landing op een gunstig punt, als de factor verrassing, geheel is uitge
schakeld en de kust in staat van tegenweer is gebracht.
Omtrent de proef met de Rivier Clide kunnen we alleen opmerken, dat
het ontschepen uit een aan of op den wal liggend schip onder vuurbereik van
den vijand te veel van het overtrekken van een brug heeft om bij dag uit
voerbaar te zijn. Bij nacht en vooral verrassend, kan indien het stranden een
uitvoerbare scheepsmanoeuvre is en niet in te diep water geschiedt, kans op
succes er niet aan ontzegd worden. Zoeklichten zullen dan het vuur van
den verdediger moeten leiden. Ook als de landingsplaats niet meer onder
hevig vuur van den vijand ligt, kan op deze wijze een 2e of 3e echelon snel
geland worden. Men houde dus eventueel een dergelijk schip in reserve om
als het plan onuitvoerbaar blijkt, de troepen nog op de gewone wijze te
landen.
De landing bij Anzac was een voorbeeld van een nachtelijke landing.
Een voordeel daarvan was natuurlijk de grootere kans op verrassing;
ook kon gerekend worden op minder uitwerking van 's vijands vuur. Er
staan echter verscheidene bezwaren tegenover. De navigatie wordt be
moeilijkt, wat vooral in weinig bekend en slecht gecarteerd vaarwater
het geval is. Het was echter bekend, dat in het gedeelte der kust, waar
Australiërs zouden landen, geen riffen lagen. Het besturen van een sleep
voortgetrokken booten, het verkeer van afzonderlijke sloepen en booten,
het inschepen zoowel als het ontschepen, het landwaarts gaan daarna,
het voeren van een nachtgevecht in niet verkend terrein en tegen een niet
verkende opstelling van den vijand vormen vele verzwaringen. Bovendien
kan een kleine fout in de richting het aankomen op een verkeerd punt ver
oorzaken en daardoor de onderneming doen mislukken. In hoofdzaak hangt
alles af van een gunstige weersgesteldheid en van het slagen der verrassing.
Hoewel het weer zeer gunstig was, maakte tot ongeveer 3 uur het heldere
maanlicht de kans op ontdekking grooter. Een inleidende beschieting door de
scheepsartillerie moest natuurlijk achterwege blijven.
De Dardenellenonderneming is het eenige voorbeeld uit dezen oorlog
van een langdurige samenwerking van vloot en landingsleger. Hier ist zu
betonen (L. v. S.) dasz die artilleristische Wirkung der feindliche Kampf-
schiffe eine ganz auszerordentliche Unterstützung für ihre_ Landungsarmee
bot." De gemakkelijke verplaatsbaarheid dier zware artillerie, het rustig af
gegeven vuur, buiten het bereik van de veldartillerie' des verdedigers, kalm
gericht als bij een oefening in het schijfschieten, de hulp van kabelballons,
vliegtuigen en sterke zoeklichten gaven een belangrijk overwicht. De Zuid
punt werd volkomen door de scheepsartillerie beheerscht en daardoor werden
iederen morgen de tijdens de nachtaanvallen verkregen Turksche successen
v/eer te niet gedaan. Bovendien hadden de Engelschen een betere gelegen
heid tot aanvulling hunner munitie, dan de verdediger, wien gedwongen
spaarzaamheid tot den herfst belette, dat vanaf de Aziatische kust Sedd el
Bahr en de Morto Baai onder voortgezette beschieting werden gehouden.
Een nieuwigheid was de samenwerking tusschen de scheepsartillerie en
infanterie. Wlas dit onderwerp voor 1914 in den landoorlog een druk b&-
sproken theoretische strijdvraag, in den „Amphiën"-oorlog was dit iets onbe-
kends, waaraan bovendien extra moeilijkheden verbonden waren. De vlieg-
waarneming was in die dagen nog in het beginstadium en vond nagenoeg
geen toepassing. Waarneming vanuit Marine-kabel ballons was uiterst
moeilijk en onvoldoende als de partijen elkaar naderden of door het ge
accidenteerde terrein verder landwaarts in aan het oog onttrokken waren.
Telephonen, die de waarnemers in de voorste lijn meevoerden konden
niet. verder dan het strand reiken. Optische of draadlooze verbinding moet
drn dien afstand overbruggen, een afstand, die des te grooter wordt, naar
mate de kustartillerie van den verdediger verder reikt. Vuren de schepen
op groote afstanden dan maakt de spreiding, dat de ondersteuning met het
vlakbaangeschut door de, wegens het duikbooten gevaar varende, schepen
niet langer gegeven kan worden.
Vóór de landing of vóór de gelande troepen voldoende ver gevorderd
zijn, moet de waarneming van de schepen zelve geschieden op korten afstand.
Laat de verdediger nadering tot korten afstand niet toe, dan zal het uit
zetten van een kleine boot evenzeer onmogelijk zijn.
Een voorbeeld van in-direct vuur geeft zoowel dé beschieting van, het
