25
Door de Fransche marine werd den volgenden dag de Henri IV en
door de Engelsche de London en de Prince of Wales beschikbaar gesteld
om den aanval te herhalen. Men had dus in de Noordzee deze schepen
niet noodig, men had verder, op grond van de bestaande theorieën en
ervaringen omtrent den strijd van schepen tegen forten, moeten rekenen
op verliezen en dus deze beschikbare schepen in de Middellandsche zee
bij de hand moeten en kunnen hebben. Het is natuurlijk niet mogelijk
hier na te gaan en zeker niet te bewijzen, of den volgenden dag de aanval
herhaald had kunnen worden zonder die aanvulling, doch zeer waarschijnlijk
is dit wel het geval geweest. Admiraal de Robeck rapporteerde dan ook,
dat zijn vloot gereed was voor onmiddellijke actie met uitzondering van
de verloren en beschadigde schepen. Churchill beschouwde naar aanleiding
hiervan de 18e „as the first of severai, days fighting". De Robeck rappor
teerde tegelijk, dat het plan moest worden herzien en iets bedacht moest
worden tegen de drijvende mijnen. Op 19 April besloot de War Counci.
dea admiraal mede te deelen dat: „he could continue the naval operation
against the Dardanelles if he thougt fit".
Men zou nu dus een voortzetting van de actie hebben mogen ver
wachten en wel zoo snel mogelijk om den verdediger een minimum gelegen
heid te laten tot herstel. Die aanvallen -bleven echter uit.
Het rapport scheen een gunstiger beeld te wekken, dan feitelijk de
inzichten van den admiraal waren, ten- minste hij ging volstrekt niet over
tot een onmiddellijke actie, maar hield op 23 Maart een conferentie met
de generaals Hamilton en Birdwood.
Vanaf dien dag geeft de admiraal blijken van andere inzichten, en
seinde van „mine menaces, being much greater dan we expected". Het is
weer merkwaardig nu te lezen, dat een goed voorbereide operatie in het
midden van de volgende maand door hem beter geacht werd, dan de risico
te loopen van „what may well be only half measures". Verder werd er op
aangedrongen „to land sufficient forces inside the Dardanelles".
Wat door Hamilton een amphibieën-slag genoemd werd, was dus op
niets uitgeloopen en men zag op tegen een tweede poging. Op een onder
schatting van den vijand volgde nu een ommekeer. Terwijl de verliezen
(betrekkelijk gesproken) niet zoo heel groot geweest waren en beneden de
verwachting waren gebleven, (bovendien deels het gevolg van de eigen fout
te veel schepen in den doorgang te laten manoeuvreeren) werden zonder
voldoende nieuwe gronden de eerste meeningen terzijde gezet. Politieke
overwegingen hadden het aanzijn aan de onderneming gegeven, maar het
begin van politiek succes in Griekenland, Bulgarijen en Turkije werd weer
te niet gedaan door uitstel bij het verder optreden.
Als een bewijs, hoe men in den oorlog vaak het te bereiken doel licht
genaderd kan zijn en denkt, dat het verder is dan ooit, hoe dus een vast
besluit gepaard moet gaan aan den vasten wil met alle beschikbare krachten
te bereiken, wat men op grond van ervaring, kennis en durf na rijpe over
weging als bereikbaar heeft beschouwd, hoe noodig het is en de nimmer te
1). De "War Council kwam niet vóór 14 Mei weer "bijeen.
2) De Kobeck seinde op 23 Maart het resultaat d!er besprekingen te weten
alle kanonnen, die de doorgang bewaken, moeten vernield worden, om de eigen
communicatie te verzekeren, als de vloot door de Zee van Marmora zal gaan.
Deze vuurmonden zjjn talrijk en slechts een klein deel kan doo- scheeps-
artillerievuur buiten werking worden gesteld. Kleine landingen als op 4 Maart,
zullen worden afgeslagen, daar de vijand op zjjn hoede is.
Op de oevers der Dardanellen kan g«en voldoende macht geland worden.
Vermoedelijk bevindt zich in het Noorden der Dardanellen nog een mijn-
veld, waaromtrent wjj geen gegevens bezitten. De bedreiging door houwitters,
die zoo moeiljjk te vinden zjjn van uit zee, blijft zich doen gelden.
Gallipoli moet eerst door een landmacht genomen zjjn, alvorens schepen,
in staat om tegen de Goeben op te treden, er zeker van kunnen zjjn, dat zjj
passeeren zullen, vergezeld van kleiner materieel.
„The assumption, zoo seinde de Kobeck, underlyving the plan originally
approv-d for forcing the Dardanelles, by schips was that forts could be de
stroyed bjj gun fire alone. As applied to the attacking of open forts, by high
velocuty fire this assumption has been conclusively disproved"
Hamilton schrjjft: The moment we set down, de Kobeck told us he was
now quite clear he could not get through without the help of all my troops.